Tura, Kyllalyngkot 11: U myntri rangbah jong ka jylla u Cornad K Sangma ha ka jingkren jong u ha ka jingialang ba 15th kaba juh long man la u snem jong ki Nokmas kaba la long mynta ka sngi ha Jengjal West Garo Hills District u la kyntu ia ki khlieh nongsynshar shnong ba kim dei ban die ia ki jaka sha ki bar jylla kiba shim ia ki lat ki lynti bym sngewtynnad ban ioh jaka ha Meghalaya.
Ha kane ka jingkren paidbah u la kdew haba ia dei bad ka Benami bad ka ain ia dei ia thied khyndew kaba la tip kum ka Land Transfer Act . Na ka liang jong u myntri rangbah u la ong ba dei ban buh ha ka jingthoh ha kaba ia dei bad ki Nokma bad ka rukom im jong ki garo Khnang ba ki pateng ban wan kin tip ia ka jingdon kam ia ki Nokma ha ka imlang sah lang.
Ha kane ka jingialang u mytnri rangbah u la ba yn sa mang pisa ha kane ka snem mang tyngka kaba ban shna ia ki iing bishar ba hap hapoh ki khlieh nongsynshar kiba la tip kum “traditional village courts” ha garo Hills. U la ong ba kum ka jaidbynriew garo ka don ka jingiadei kaba skhem bha kum ka iing ka sem bad ka imlang sah lang ia kaba la buh da u long shuwa manshuwa.
Haba kren halor ka jingkor dor jong ka jingdon ki Nokma ha ka imlang sahlang, u myntri rangbah u la ong ba, na ka bynta ban kyntiew ia ka jylla sha jrong ka dei ban don ka kynhun trei kam hapoh khnang ba ki nongialam kin ia treilang bad ki paidbah bad ha ka juh ka por ban hikai ban sngewthuh ia ka rukom synshar khaddar ha ki riew paidbah.
La ong ba man ki Nokma ki dei shibynta jong ka synshar khaddar ha kaba ki Nokma ki long kum ki ksiang hapdeng ki nongialam bad ka ki paidbah. U la ong ba ki Nokmas ki don ia ka bynta kaba kongsan ban kyntiew ia ka ioh ka ki paidbah bad ki long ruh ka dak jong ka jingialong kawei kum ka jaidbynriew bad ki don ka bynta kaba khraw ha kaba pynwan dur ia ka jingmut jingpyrkhat jong ki paidbah.
U mytnri rangbah u la ong ba ka sorkar ka trei na ka bynta ban pyniajan ha pdeng ki dorbar shnong bad ka sorkar ban ia sngewthuh ha kiba bun ki bynta namar kane ka dei ka jingeh kaba ki ia kynduh kinongkyndong.
Ha kane ka jingialang la iathuh paidbah ba ka jignpynkhreh ban tei ia ka “Tribal Research Institute” ha Garo Hills bad kane ka dei ka jingangnud jong u kpa jong u u Purno A Sangma ba kane kan long kum ka jaka ba pynneh pynsah ia ki riti dustur jong ki paid riewllum bad lyngba kane ka lah ban iarap ia ka sorkar kaba shna ia ki polisi trei kam, la ong u Cornad.
