Shillong, Rymphang 08: Ka jingiakhih shnong kyllain mungor kaba san sngi kaba la pynlong da ka COMSO ban dawa na ka sorkar pdeng ban pyntrei kam ia ka Inner Line Permit ha kane ka jylla meghalaya.
Haba kren sha ki dkhot ka seng ha dien ba la kut jingiakhih shnong kyllain mungor mytna ka sngi, u Lamphang jong ka COMSO u bah Robertjune Kharjahrin u la pynbna ba kin Sdang noh da ka kam ban leh lada ka sorkar kam leh ei ei bad kata kin pyntrei kam hi noh ia ka ILP naduh ka 12 tarik mynta u bnai.
Ha kane ka sngi u bah Robert u la ong ba, kane ka jingiakhih kaba jai jai kam mut ba ka jaidbynriew kan dang long jai jai sah, lada shu sngap ka Delhi kan sa ong ba kin ia kren ha dien bala kut ka ilekshon Assam, West Bengal mano ban shaniah ia ki mynta.
U Lamphang ka COMSO u la ong ba mynta la ar bnai la ia ap bad kum ka kynhun ki dang mut ba kum ki MLA kin ia leit sha Delhi ban pyni ia kata ka jingdawa ka jong ki ia ka ILP ha dien ba la dep shim ia ka rai hapoh iing dorbar ban shim ia ka jingkitkhlieh, hynrei kim iohi ia kata.
Kum ka kynhun hapoh ka lama jong ka COMSO kila kohnguh bad ki la long kiba jai jai bad ki jied khnang ia kane ka State Central Library ban pynlong ia kane ka jingiakhih ka long ba kan nym ktah ia ka leit ka wan jong ki paidbah, i mat lada long jai jai ka sorkar pdeng kan nym patiaw.
La kdew ba ia ki jaidbynriew kiba don ia ki seng lehnoh kum ka Bodo ki ai soi ia ka jingiathekular bad ailtu katba kwah, Kat ngi dawa tang ia ka ILP ban iada na ka jingwan tuid ki briew na sha bar ban iada ia lade ruh kim kwah, hato dang shanaih ia kane ka jingleh.
La ong ba ka sorkar pdeng kala kyntait ia saw tylli ki ain iada jaidbynriew, kane kaba mynta kan long ka sien kaba san, ne hato ka sorkar pdeng ka kwah ban iohi ba kum ka jaidnynriew rit paid yn shah tyllep ha ki heh paid. La ong ba ka jaidbynriew kala jop teng ia ka sorkar India ha ka jingiakhih Hills State.
Ha kito ki nongiakhih Hills state ia kila ia khun rung byndi bad ki la sei iaka bor bad jop iaka Indira Gandhi bad kane ka pateng kaba mynta dei ban jop ia u Modi, lada ha kato ka por la lah ban pynkohnguh ia ka Indira mynta ruh dei ban lah ban pynkohnguh ia u Modi.
Ban pynkohnguh ia u Modi, dei ban shim ia ka jingkit khleih, ha ka jingialeh Hills State ki nongialam ki la ong “ No Hills State, No Rest, No Hills State Direct-action” mynta ruh ka dei ban long “No ILP No Rest , No ILP Direct Action”. Kane ka Direct Action ka long ba ka COMSO kan sa pyntrei kam noh ia ka ILP, kat haduh ba ka sorkar pdeng kan da pyntrei kam.
Naduh katei ka sngi ka COMSO kan sa buh ia ki khyrdop ha baroh kawei ka jylla, ha Khasi Hills bad Garo Hills, ha ki jaka ba don ki briew jong ka Infiltration kin shu ia trei lang bad ki briew jong ka sorkar. Ha ki jaka ba shong kiwei ki jaidbynriew ki shong ki sah khlem kot khlem sla kin kyndang naphang lada kim don ia kot ki sla kiba biang.
Lada ka District Council lyngba ka tnad Enforcement kim weng ka COMSO kan weng ia ki, lada ka tnad Labour jong ka sorkar jylla kam leit ban talasi ia ki bymdon work permit ka COMSO kan leit ban talasi, lada ka tnad Infiltration kam don ia ki pulit ban peit ia ka jingwan rung ki poiwir kin phah ia ki dkhot ka seng ban peit ia kito kiba wan rung sha ka jylla.
Ka COMSO kala dep ban phah ia ka shithi sha uMyntri rangbah ka jylla, u symbut myntri rangbah ka jylla, umyntri kam poh iing bad sha u Director general ki pulit ha kaba kila ong ba lada ka sorkar kam lah ban kem ia ki kar Bangladesh kin kem noh na ka liang jong ka COMSO.
Kum ka COMSO kin nym lah ban shnong kli kti ban iohi ba ki briew kiba nabar kin wan rung, ka jingiakren ka jingpynshai katto la biang bad kaba mynta kaba don kam ka long ban leh noh da ka kam. La kyntu ia ki dorbar shnong ban nym shah ia ki briew kiba na bar lada ki wan dei ban kylli hato ki dei ne em ki nong India. Ki kontrator kimd ei ban ai kam shuh ia ki khar Bangladesh.
