U CM un hap ban shim ia ka jingkitkhlieh ha lade ia kane ka Constitutional Crisis: HS Shylla 

Shillong, Nohprah 04: Ka jingpynlyngngoh ka bakhraw haba u Chief Minister jong ka Jylla, u pynmih kum kane ka jingpynbna – “NO I DON’T THINK WE ARE INTERFERING WITH ANYTHING and AS FAR AS OUR KNOWLEDGE GOES THERE IS NO CEM RIGHT NOW.” Shillong Times dt. 4.11.2019

Ha ka 19.10.2019 ka sdang Dorbar (Session) jong ka KHADC kaba dei ka Normal Session ia kaba la khot pynlong katkum ka sub-rule (1), (2), bad (3) jong ka Assam and Megha-laya Autonomous Districts (Constitution of District Councils) Rules, 1951, as Amended ia kaba yn khot lyngkot ka AD Rules, 1951.

Ha kane kajuh hi ka sngi, I Bah Lamphrang Blah, MDC u la leit rah ia ka No-Confidence Motion katkum ka rule 22(1), 71 bad haba la pdiang ia kane ka Motion, u Chairman ka KHADC, u la buh tarik ban shim ia kane ka Motion ha ka sngi kaba bud, kata, ha ka 20.10.2019 bad hadien ka jingiatainia la poi sa ka bynta ban ia thep vote bad ka la long mar-ryngkat, kata, mar khadsaw ngut ki MDC.

Ha kaba kum kane ka khep, u Chairman u pyndonkam ia ka Rule 25 ka AD Rules, 1951 bad dei hangne ba la plie ia ka lynti ba u Chair-man ruh u ioh ban thep ia ka vote jong u, kaba lymda jia ka jingiaryngkat ki vote (equality of votes) um lah ban thep vote – Quote “The Chairman or person acting as such, shall not vote in the first instance, but shall have and exercise a casting vote in the case of equality of votes.” Unquote – kata, katkum ka Rule 25 ka AD Rules, 1951. 

Ia ka jingiashah liang jong u Chairman ngim ia kren, namar kata ka dei kawei pat ka bynta, hynrei ngi ia kren beit tang ia ka lynti jong ka AD Rules, 1951. Ka vote jong u Chairman ka pynksan ia ka No-Confidence Motion haba ka la poi na ka 14 votes sha ka 15 votes; kaba long ka rai jong ka Council ba ka Executive Committee ba la ialam da I Bah Teinwell Dkhar ka la shah weng katkum ka Rule 22 (1) bad Rule 71.

Haduh kane ka bynta ka shai kdar ba la iaid beit katba kum ki kyndon jong ka AD Rules, 1951.Kaba duna hangne ka dei ba ka Anti-Defection Law kaba la thaw mynshwa eh ka la shah khein be-ain noh ha ka Meghalay High Court badon burom bad kumjuh ba la pyn-skhem ruh da ka Supreme Court badonburom. Ha bym don kane ka Ain, ki MDC ki ioh ban vote kat sha ba ki mon.

Halor kane ka mat, ngi la ia ai jingmut ha ka snem 2017 ba kan bha ban extend ia ka por jong ka Council bad ap ia ka jingpynkylla ia ka Sixth Schedule da ka Parliament ha kaba kan plie lynti ba ka Paragraph kaba 2 (6A) ban don ka kyndon ban shah ban thaw ia ka Anti-Defection Act.

Hynrei ka Sorkar Jylla kam patiaw ei ei ia kata ka jingai jngmut jong ngi, kata, mynba nga dang long u CEM. Hynrei mynta, kata hi, ka la pynkthang ngang ia ka NPP bad UDP kumjuh, haba ki khein dewthala ia ka jingai jingmut te ym lah leh ei ei; haba ki nongialam kim iohi jngai wat ia ine i kam iba lah ban iohi lyngba bad lypa, te hangno ka jingiohi jngai ia ki kam kiba radbah jong ka Jylla.

Ha katei hi ka juh ka sngi (20.10.2019), u Chairman u pynbna ba ka jingjied ia u CEM bathymmai kan dei ha ka 22.10.19 bad ka jingthep ia ki Nomination Papers kan kut ha ka 12.00 baje mynsngi thil ha ka 21.10.19 bad baroh ar liang ki la ia thep la ki Nomi-nation Paper bad la biang baroh.

Hynrei ha ka 22.10.2019 I Bah Teinwell Dkhar u candidate CEM na ka UDA I la leit ban weng noh (withdraw) ia ka Nomination Paper jong I tangba ka la poi kham dier por, kata, ba ka dei ban poi shwa ka 11.00 AM hynrei ka por tam ia kata bad ka election kaba la dei ban long khlem jngialeh (uncontested) ka la hap iaid noh shakhmat bad kat ki MDC kiba la poi ki la thep ia la ki vote ia I Bah Latiplang Khakongor,MDC ka Nongthymmai Constituency bad I la ioh 15 votes namar baroh ki lah ban thep ia la ki vote.

Kumta, KA COUN-CIL KA LA JIED IA U CEM HA KA 22.10.2019 katkum ka jingkwah jong ka Rule 22 (2) kaba buh ia kyndon kaba tyngeh bha, kata, ba dei ban pyndep ia ka jingjied ia u CEM bathymmai hapoh 48 kynta lymda kumta ia u CEM bathymmai yn shu thung da u Governor katkum ka Rule 22 (3). Kumta, u Chairman ka KHADC ruh kumba kwah ka Rule 22 (3) u la phah ia ka report sha u Governor lyngba ka Deputy Commissioner kumba la thoh – Quote “the Chairman of the District Council shall forthwith submit a report to the Governor through the Deputy Commissioner.” 

Kane ka jingphah ia ka report khlem da pynslem sha u Governor lyngba I Deputy Commissioner kam dei ka jingpan jingmynjur (approval) na u Governor, hynrei ba u Governor un sangeh noh ka jingpynkhreh ban thung ia u CEM namar ka Council ka la pyndep la ka kamram.

Lada kane ka report kam poi sha u Governor shwa ban kut ki 48 kynta, u Governor mar ia kut ki 48 kynta, u thung noh ia uno uno u MDC kum u CEM bad ia saw ngut ki EM; ka lah ban long ba yn don pynban ar ngut ki CEM, uwei ba jied ka Council katkum ka Rules 22 (2), bad uwei pat ba thung u Governor katkum ka Rule 22 (3) tang namar ka jingpyn-slem ban pynpoi ia ka report ba la dep jied sha u Governor shwa ban kut ki 48 kynta.

Kumta, katkum ki Rules jong ka AD Rules 1951, ka KHADC ka la don ia u CEM jong ka. Kumta, ba u Chief Minister, ka Jylla, un ong ia kitei ki kyntien, ka buh ia ngi ha ka jinglyngngoh ka bakhraw. U Chief Minister, u Deputy Chief Minster bad u Minister I/C DCA haba ki kren ei ei halor kane kam ki dei ban da kdew na ka Rule kaba katno jong ka AD Rules 1951 namar ka da paw bieit katta katta ba baroh lai ngut ki kren da ki kyntien kiba tyngeh hynrei khlem kdew kawei ruh ka Rule.

Kam dei ba nga iashah sha ka liang jong kane ka EC kaba thymmai ne ba nga don ei ei pyrshah ia ka EC barim, ha ka jingshisha ki paralok jong nga ki kham bun hi sha ka EC barim bad nga kham noh hi ka mynsiem  sha ka EC barim; kumta haba nga pyni ia kine kiei kiei ka dei tang namar ba ngam itynnad ba ki Nongsynshar kin kren khlem da kdew ia ki Rule – “We are governed by the rules of law.”

Katba lah ym lah, khamtam ha ki kam kiba radbah kum kine. Kumta, ai ba ki paidbah jong ka Ri bad jong ka Jylla hi baroh kawei kin tip ba u Chief Minister badonburom jong ngi u shu kren pyllait jynhaw, kata, khlem da peit ka long ne em katkum ki Rule jong ka AD Rules 1951. Ka KHADC ka la don ia u CEM ba jied katkum ki kyndon Rule baroh jong ka AD Rules 1951.

U Chief Minister un hap ban shim ia ka jingkitkhlieh ha lade ia kane ka Constitutional Crisis kaba u hi u la wan rah mynta, kata, ba ka Council jong ka KHADC ka la pynbiang ia ki kyndon baroh ka AD Rules 1951 ha kaba pyndep ban jied ia u CEM hapoh 48 kynta, khamtam haba u candidate ka UDA u kynran-dien noh (withdrew) na ka elekshon.

U Chairman u la pyn-dep ia la ka kamram haba u la phah ia report bran bran sha u Governor lyngba ka Deputy Commissioner, bad ka Deputy Commissioner ka la pyndep ban pynpoi ia kata ka report sha u Governor. U Governor um donkam ban ai approval, hynrei u la sngewbha ban leh ia kata kaba long unnecessary ruh.

Ngin phai sha kane Rule 20 (1) Quote “The Chief Executive Member shall be elected by the District Council and the other Executive Member shall be appointed by the Governor on the advice of the Chief Executive Member from amongst the members of the District Council.”

Nga ia lade ar sien nga la shah jied  kum  u CEM ka KHADC bad ha baroh ar sien ngam ju ap ia kata ka approval na u Governor ne Government namar kam don ha ka AD Rules 1951 ban da ap ia kata; nga sdang trei ia ki kam ha kato hi ka sngi. Ki Autonomous District Council  kim dei ki Department jong ka  Jylla, hynrei ki dei ki Autonomous Bodies kiba don la ka jong ka hok katkum ka Sixth Schedule bad ka AD Rules 1951.

Ka Sorkar Jylla kam lah ban peit ia ki Bill jong ki Autonomous District Council hynrei kan ap haduh ba ki la kylla long Ain (Law/Act/Rule) ba ka sa lah ban kdew ia ki bynta ka Ain ba thaw ki ADC ka ia tyngkhuh bad ka Ain ba thaw ka Sorkar Jylla, bad ia ita I bynta ba ia tyngkhuh la i dei  klos (clause) ne ino ino i bynta ba ia tyngkhuh hap pynduh noh da ka High Court badon burom ym da ka Sorkar Jylla.

Ki ain (laws/acts) ba la thaw da ki ADC haba kim biang, ka don ka Court ban bret ia kiba kum kita ki ain, kumba la leh ia ka Land Transfer Act, 1958 jong ka UKJHADC, ia ki Anti-Defection Act jong baroh lai ki ADC, bad kiwei kiwei.

Ngi don mynta ha ka saw ka sian, ka CAB, ka Amendment ia ka Sixth Schedule, ka Case ba dei ban pyndam noh ia ki ADC ha Meghalaya High Court, hynrei ha baroh lai tylli ki ADC jong ka Jylla Meghalaya la pynpaw pynban ia ki kynrum kynram la kumba pyni sha ka pyrthei ba la bha ban pynduh pyndam noh ia kine ki ADC.

Na ki lai tylli ki ADC ha Meghalaya, ka KHADC ka la dei ban ioh ia ka jingiaroh na ka Sorkar Jylla,  kata, lada phin phai naduh ka jingshakri kaba ki Courts jong ka KHADC ki ai bad da ioh ruh ka jingiaroh bunsien na ka Guwahati High Court badonburom; ka jingkhlain jong ka Legislative ka KHADC ha kaba ka jingiatainia (debate) ki long kiba khlain (powerful); ki jingmih jong ki Bill ba la thaw na ka por sha ka por; haduh mynta ki nongtrei kim ju mad ia ka jingduh tulop namar ym don ka jingthur-mur ha ka liang ki nongtrei (employees).

Hynrei ia kaba kumta kata ka ADC, u Chief Minister, u ong pynban YM DON CEM HA KHADC! Kam la dei ka jingkren pynjahburom (defamation) ia u CEM ka KHADC? Nga i-sheptieng ioh ba katei ka jingkren jong u Chief Minister kan poi pyn-ban sha ka Defamation Suit, kan bha namarkata ba u Chief Minister badonburom jong ngi un weng noh ia katei ka jingkren klumar jong u.

Ha kaba ia dei bad ka Meghalaya Residents Security and Safety Ordinance, 2019 nga da iaroh jur ia kane ka Sorkar ba  la  ialam khmat da u Conrad Sangma, Chief Minister,  kam pher lada long katba long tangba la sdang yn sa pynkhlain na  ka por sha ka por. U Governor badon-burom  um dei shuh ban pynslem namar ka Ordinance ka long kaba shida (simple) bha.La thoh da u Bah HS Shylla CEM barim ka KHADC.

 

 

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*

Where to buy Vidalista Professional 20 Mg (Tadalafil) tablet