New Delhi, Iaiong 20: Ka jingthmuban poi sha ka ioh ka kot kaba $5 trillion kam dei tang ka jingkhein jong ka GDP – ka dei shaphang ki million ngut ki briew kiba la lait na ka jingduk, ki jingtei kiba pawnam ha ka pyrthei, ka jingpynbiang ia ka bor ding, bad ka jingpynkupbor ha ki kam digital, la ong u Principal Secretary sha u myntri rangbahduh, u Dr P K Mishra.
Haba ai jingkren sha ki samla pule kiba la dep pule ha ka Annual Annual Convocation kaba 9 jong ka Indian Institute of Management ha Sambalpur mynta ka sngi, u Dr P.K. U Mishra u la ïoh mynsiem na ka jingthmu ba khraw jong u Myntri Rangbah Duh Narendra Modikaba iadei bad kaAmritKaal.
U Dr Mishra u pynkynmaw biang ba u Myntri Rangbahduh u kwah ba ngi baroh ngin rah ia ka ri sha ka kyrdan kaba kham halor lyngba ka ‘jingpynbha, ka jingtrei bad ka jingkylla’. Ha kane ka jingpyrshang baroh ngin sa don ka bynta kaba kongsan ban pynthikna ba ka India kan long ka ri kaba la kiewshaphrang ha u snem 2047.
Haba kren halor ka phang “Opportunities and Challenges in the Current Geopolitical and Economic Context”, u Dr Mishra u la ai jingmut ba ngi im ha ka por kaba bun bynta bad kaba jynjar namar ba ka ïoh ka kot jong ka pyrthei ka don ha ka por kaba eh, kaba ïakynduhïa ki jingeh kiba bun jait kiba kynthup ïa ki jingpynthut ha ki rukom pynbiang marbam ha ka pyrthei, ki polisi ïadaialade, ki jingiathut hapdeng ki ri bad ki jingkylla ha ki rukom khaii pateng ha ka pyrthei.
U Dr Mishra u la ong ba katba ngi dang sakhiia ki jingkylla ha ka liang ka teknoloji ha ka jingstet kaba ym pat juiohimynnomynno ruh; ha kajuh ka por, la pyrkhat thymmai ia ki rukom pynpoi mar bad la pynbeit thymmai ia ki jingiadeiha ka kam khaii pateng.
U la ai jingmut ba ka jinglong ka suinbneng bad ka jingpynnehpynsah ki long ka mat kaba heh jong man la ka jingiakren bad hapdeng kane ka jingkylla, kawei ka long kaba shai – ka lawei kan ym long tang kaba ioh pateng, hynreikan sa long kaba hap ban thawdalade.
Da ka jinglong babha kaba pynskhemïa ka jinglong jong ka India ha ka pyrthei namar ba ka dang pynwandur da ka jingkylla hapoh ka ribad kumjuh ruh da ka jingkylla ha ka pyrthei, u Dr Mishra u la kren shaphang ki jingkhlain jong ka India.
U Principal Secretary u la ong ba katba hapoh ka ri, ha kawei ka liang, ka jingroi ka ioh ka kot, ka jingbun briew kiba dang samla, ka jingpynheh ia ki jingtei, bad ka jingkiew ha ka juk teknoloji ki dei ka bor jong ngi; ha ka pyrthei, ka jingkiew ka bor jong ka India ha ka sain pyrthei, ki jingiatreilang bad kiwei kiwei ki ri, ki briew jong ka India kiba don sha kiwei kiwei ki ri, ka bor jong ka ha kaba ka lah ban pynkongnguh ia ka pyrthei, ka pynpaw ia ka bor kaba nangroi jong ka ri jong ngi.
U Dr Mishra u la pyni nuksada ka jingtbit jong ka India ban long ka ri kaba donbor ha ka jingpynmih jingmut thymmai ha ka pyrthei. U la kdew ba da palat 100 tylli ki unicorn, ngi dei ka ri kaba don ha ka kyrdan kaba laiha ka jingheh ha ka pyrthei.
Haba kren shaphang ki Skhim Production-Linked Incentive (PLI) ha ki kam bapher bapher kum ki tiar elektrik, ki dawai, bad ka kam solar kabala kyntiew bha ia ka jingshna tiar, u Dr Mishra u la ong ba kane ka plieia ki lad ba biang bha ha ki jingtreikam, ka jingpynpoi mar, ka buit pynpoi mar, bad ka jingtbit ha ka jingshna tiar.
Halor ka bynta ba kongsan jong ka ïoh ka kot digital jong ka India, u Dr Mishra u la pynpaw ïa ka jingkyrmen ba ki don palat 800 million ngut ki nongpyndonkam internet, ka ïoh ka kot ka kiew bad ula ong ba ka AI, ka Machine Learning, ka Blockchain bad ka Industry 4.0 kim dei shuh ki kyntienshu kren khlem don jingmut – ki dei ki jingshisha.
Ha kaba iadei bad ki jingkular jong ka India halor ka jingkylla ka suiñbneng, u Dr Mishra u la ong ba ka India ka thmu ban pynbiang ïa ka bording kaba 500 gigawatt na ki tyllong kiba lait na ki fossil fuel ha u snem 2030. Ki EV, ka jingkhaiiia ka carbon, bad ki rukom pyniaid ia ka ioh ka kot baroh kin donkam ia ki briew kiba la pyntbit, kiba pyrkhat thymmai – bad hangta ki jingtbit kin don ka bynta kaba kongsan.
Haba pynshaishaphang ka jingshalan IT jong ngi kaba la palat ia ka $200 billion, u Dr Mishra u la ong ba ka kam shna dawai jong ngi ka dang long ka jingiarap kaba kongsan ia ka pyrthei. Da ka jingkiew ka jingshaniah ha ka “Made in India”, la ioh shuh shuh ki lad sha ki iew jong ka pyrthei ban ia kaba mynshuwa, bad u Dr Mishra u la kyntu ban long nongialam ia ki kam khaii kiba shalan sha ka pyrthei, lane ban pyniaid ia ki rynsan pynbiang tiar jong ka pyrthei na ka ri India.
U Dr Mishra u pynshai ba ka India ka donkam ban thaw 8-10 million ki kam kiba bha man la u snem bad ka jingpyniadei hapdeng ki sap bad ki jingdonkam jong ki karkhana.
Haba kren shaphang ki prokram Digital India bad Skill India jong ka Sorkar, u Dr Mishra u kdew sha ka bynta jong ki briew kiba trei ha ki kam lajong kiba lah ban ïarap ban ai ïa ki jingtbit ha ki kam digital sha kiba duna ka ioh ka kot bad ba ki lah ruh ban ialam lynti ia ki kam baritbaria.
U Principal Secretary u la ong ba ia kane ka jaka pule la tei da kaba pynbiang ia ki jingdon jingem kiba katkum ka juk mynta ryngkat bad ka jingkynthup ia ka rukom saindurSambalpurihaba la shna ia ka.
U Dr Mishra u la ong ba ka IIM Sambalpur ka la ïohïa ka nam kum ka jaka ai jingpule kaba biang bha ha kaba ki nongrim jong ka ki long ka jingsaindur thymmai, ka jinglong ba janai bad ka jingai bynta lang ia baroh, bad u la bynrap ba u Myntri Rangbahduh ka ri India u la buh ïa u maw nongrim ha u snem 2021 bad kumjuh ruh u la plieïa ka jaka pule ha u bnai Rymphang 2024.
U la ai jingiarohia ka IIM Sambalpur kaba la sdang ia ka Entrepreneurship Development Program kaba kyrpang na ka bynta ki nongthain jain ba tbit jong ka thain sepngi jong ka Odisha.
U Dr Mishra u la ong ba kane ka jaka pule ka dei ka nuksa jong ki jingthmu ba mynta jong ka Sorkar, ka bud ïa ka jingmut jong ka jingthmu jong ki AI Centres of Excellence, bad ka thmu ban kyntiewïa ka India kum ka nongïalam ha ka pyrthei ha ka jinghikai pynïaidkam ba la pynïaid da ka teknoloji.
U Dr Mishra u la bynrap ba ka IIM Sambalpur kam dei tang ba ka don ia ki jingdon jingem kiba pawnam ha ka pyrthei, hynrei ka don ruh ha ka jaka kaba don ha ka histori bad ka pateng jong ka ri ha kaba u la kdew sha ka Blei kaba peit ia kane ka thain, ka Ma Samaleshwari, bad ka jaka jong u Veer SurendraSai, uba la ialeh pyrshah ia ka jingsynsharpharengshwa ka thma1857 na ka bynta ka jinglaitluid jong ka ri.
U Dr Mishra u la pynshlur ïa ki samla pule ba kin long kiba shlur bad kibaïaishah haba kishem jingeh. Ha ryngkat ki jinglong ba kongsan kum ka jingminot bad ka jingkut jingmut, u la kyntu ia baroh ban pdiang ia ka jingshah rem kum ka lad ban nang bad ban roi; ban don ka jingthrang kaba khraw, bad ban don ka jingngeit bad jingshaniah ha la ka jong ka jinglah.
U Dr Mishra u la ong, haba u kdew sha ka jingdonkam jong ki jingkitkhlieh halor ka jingstad pyniaid kam ban wanrah ia ka jingroi, ka jingseisoh bad ka jingaindur thymmai; ban pdiang ia ka jingpule kaba neh ha ka jingim; ban shim ia ka lynti jong ka jingseng kam seng jam na ka bynta ban pynbeit ia ki jingeh, ban thaw kam thaw jam, ban tei na ka bynta ka Bharat; bad halor jong baroh ban long kiba don akor, kiba ai bynta lang ia baroh bad kiba lah ban pynnehpynsah.
Kat kum ka mynsiem jong u VasudhaivaKutumbakam – “Ka pyrthei ka long kawei ka longïing”, u Dr Mishra u la pynkutïa ki jingai jingkren jong u da kaba ong ba ki nongmihkhmatkim pyrkhat tang shaphang ka jingmyntoi bad ka kyrdan. U la kyntu ia ki samla pule ba kin long ki nongpyniaidkam kiba lah ban pyniaid ym tang ia ki kam hynreiwat ia ki jinglong ba bha, ka jingbun bynta bad ka jingkylla.