Ka jaidbynriew Khasi, Jaintia bad Garo, ki don ha ka khep kaba shyrkhei:John F Kharshiing

Shillong, Kyllalyngkot 10: U Bah John F Kharshiing, Co-Chairman, MIDC & Chairman, Govt of Meghalaya, Chairman, The Grand Council of Chiefs of Meghalaya, &  Spokesperson, Federation of Khasi States, haba kren kum u Kongsan mynta ka sngi 10th January, 2013, u la ai khublei ia ka Khasi Students Union kaba la plie lad ban pynlong ia ka jingpyni ia ki phlim bapher bapher lyngba ka Travelling Uranium Film Festival India 2013, bad u la ai khublei kyrpang ia arngut Mr Norbert G. Suchanek, bad Ms Marcia Gomes de Olivera, Festival Director and Co-Director, Rio de Janerio, ia ka jing shim khia ban iaid ha baroh kawei ka Ri India ban pyni ia kine ki jingshisha. U la ai khublei ruh ia u Mr Prakash na ka bynta ka phlim kaba la mih kham mynshwa kaba kyrteng– Buddha Weeps in Jaduguda

U la pynkynmaw ia ki nongwan peit nongsngap ba bun snem mynshwa ynda la pyllait paidbah ia ki ‘declassified documents’ ki sa tip ki paidbah ba u President barim ka USA u Richard Nixon, ha u snem 1972, u la soi ia ka hukum kaba ym shym pyntip paidbah jar jar (secret) ban hukum ban pynlong ‘lang knia’ ia ki saw tylli ki jaka jong kawei ka jylla ha USA kum shi bynta ba iada ia ka USA da kaba pynbna ba kita ki shnong bad ki jaka kin kylla long noh ki ‘National Sacrifice Area’.

Hadien bun snem mynta baroh ki iohi ia ka jingshyrkhei ha kita ki jaka, ia kaba ka Sorkar USA mynta kam lah ban leh ei ei ban iada ia ki paidbah na ki jingsniew kiba don ha kito ki jaka namar ka bih lyer kaba mih na ka jingtih ia ki lum ki wan ban sei ia u maw shna Uranium.

U la ong ba la bun snem mynshwa ha u snem 2003 kum shibynta ban pynshai ia ki paidbah ia ka jingsniew kaba ap lada tih ia ki lum ki wah ban sei khamtam ia une u maw shna uranium u la rah bad pyni ia ki paidbah ka thain Langrin area ia ka phlim Buddha Weeps in Jaduguda, bad ki paidbah ki la kyndit ban iohi ia kaei kaba la jia ia ki jaidbynriew Advasi ha ki jylla Jharkhand, bad Bihar

U la ong ba ki jaidbynriew Khasi, Jaintia bad Garo, ki don mynta ha ka khep kaba shyrkhei bad ki ia kynduh jingeh kat shaba phai, namar ka hok synshar, khadar bad bishar kim paw dur hapoh ka Constitution Ri India. U la ong ba ki jingiateh bad ki jingkular lyngba ka Instrument of Accession and Annexed Agreement, 17 August 1948, halor ka bor Thaw Ain, bad ki hok halor khamtam ka Khyndew ka Shiap, ki Lum ki Wah, Ki khlaw ki btap, ki mar poh khyndew,  kim shym paw hapoh ka Constitution ka Ri India haduh kine ki sngi wat hadien 64 snem hadien ba la ia teh bad mynjur da ka Sorkar India.

U la ong kiba bun ki Riti ki Dustur, ki Hok tynrai ki kylla madan namar ki Ain kiba mih na ka Sorkar India bad na Parliament kim ka Indian Registration Act 1908, The Indian Forest Act 1927, The Forest Conservation Act 1980,  The Land Acquisition Act 1894, The Mines Act 1952, Coal Mines Nationalisation Act 1973, bad bun kiwei ki Ain ki buh ia ka Ri bad ka jaidbynriew ha ka jingeh kaba khraw, bad ki long pyrshah ia ki jingiakut kumba la pruid dak hapoh ki dulir bad ki kyndon, Instrument of Accession & Annexed Agreement –17 August  1948 (IOA & AA), ba la pdiang ban mynjur da hapdeng ka Government of India bad ka Federation of Khasi States, katkum ki kyndon bad ka Ain Indian Independence Act 1947.

U la ong ba sa shisien ka wan ka jingkyrmen ynda ha ka 26 April 2012, ka National Commission for Schedule Tribes,  (kaba dei ka constitutional body hapoh Article 338 jong ka Constitution Ri India) hadien ka ba la tohkit bad bishar ia ka dorkhas na ka Federation of Khasi States, ka la bthah ia ka Union Ministry of Tribal Affairs Government of India tban leh ia kaba donkam ban pyndep ia ki jingkular katkum ka Instrument of Accession bad Annexed Agreement, 17 Aug 1948.

U la ong ba ka dei halor kane ba mynta ki Nongsynshar Hima Khasi, Jaintia bad Garo ki la rai ban lum ia ka Dorbar Ri kaba Kyrpang kaba Saw, ha ka por 10 baje mynstep, 13 tarik February 2013, ha Madan Tirot Sing, Mission Mairang, Hima Khadsawphra (Nongkhlaw), kum shibynta ban pynsngew sha ka Sorkar India ban shim khia ia kine kiei kiei baroh, bad u la khot bad wer ia baroh ban ia poi ryntih sha katei ka Dorbar bah jong ki Hima baroh ka Ri Hynniewtrep bad Garo.

Haba kren pynkut u la ai khublei bad kitbok sa shisien ia ki nongpyniaid ia ka Uranium Film Festival –India 2013, bad u la kyrpad ia ki samla KSU bad kiwei kiwei ki seng bhalang ban shim khia ban pyni lem ia kitei ki phlim sha baroh ki kyndong jong ka jylla Meghalaya khnang ba kan long kum ka sharak ai jingshai ia ki paidbah.(SP News)

 

 

 

 

 

 

What Next?

Related Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*