Shillong, Naiwieng 29: Ka Meghalaya Aids Control Society (MACS) kan sa rakhe ia ka ka sngi iakhun pyrshah ia ka jingpang HIV bad AIDS ha ryngkat bad shityllup ka pyrthei ha ka shitarik Nohprah u bnai ban wan. Ha kane ka sngi kin don bun ki jinghikai paidbah ban pynsngewthuh ia ka jingma kaba ktah na kane ka jingpang kaba dei ka nongpyniap briew.
Ka phang pdeng jong kane ka snem ha kaba ia khun pyrshah ia kane ka jingpang ka long, ym dei ban don shuh kiba ioh ia kane ka jingpang, ym dei shuh ban don kiba iap na kane ka jingpang bad kam dei shuh ban don ka jingshah niew bein ia kiba ioh ia kane ka jingpang.
Katkum ka jingkhein kaba don hapoh jong ka MACS, ha kane ka jylla Meghalaya ki don 1163 ngut kiba la ioh ia ka jingkhein leh se ki dang don bun kiwei ruh kiba khlem wan sha khmat ban phah peit la ki don ne em ia kane ka jingpang. Kumba ka long mynta ki birew kiba ioh ia kane ka jingpang ha ka jylla Meghalaya ka kiew na kawei ka snem sha kawei pat ka long kaba ima.
Ka MACS kala sdang ban buh ia kane ka jingkhein naduh u snem 2007, ha kane ka snem kiba ioh ia kane ka jingpang ki don tang 14 ngut, hynrei ka la dang kiew katba dang mih ki snem bad mynta u snem 2013 kiba ioh ia kane ka jingpang ha kane ka jylla ki la kot sha ka 1163 ngut.
Ka Project Director jong ka MACS ka la ong ba kaei kaba ki sngewkhia palat ka long ia ka jinghiar pateng kane ka jingpang na ka kmie sha ki khun, kane ka dei ka bynta kaba ki khuslai bha mynta kumno ban leh. La ong ba kiba iap ha kane ka jylla na kane ka jingpang ha u snem 2008 ka long tang u wei, hynrei mynta u snem pat kiba iap ka la poi sha ka 62 ngut.
Ki briew kiba ioh ia kane ka jingpang ha kane kajylla Meghalaya ki long kiba hapoh ka 14 snem ka rta ki long 4%, kiba 15 haduh 24 snem ki long 19% kiba 25 haduh 34 snem ki long 43%, kiba hapdeng ka rta 35 haduh 49 ki long 29% ba dkiba la palat sanphew snem ki long tang 5
Haba ia nujor bad ka jingdon jong ki nongpang HIV ha kane ka jylla Meghalaya bad ha ka Ri India ka long kaba dang duna bha, ka Meghalaya ka don 0.13% kaba mut ka dang duna na ka jingdon ha ka jingkhein jong ka ri baroh kawei kaba kot sha ka 0.48%.(SP News)
