La khang ia ki khlieh nongsynshar ban ia shim bynta ha ka sian pyrthei

Shillong, Jymmang 07: Ia kynduh ka Ms C Guenauer, Research Scholar ( Nonghikai)  kaba na Johannes Gutenberg-University, Germany, bad ka Dorbar Grand Council of Chiefs of Meghalaya (kaba kynthup Ka Federation of Khasi States, Sirdarship, Ka Dorbar Ki Dolloi, bad Council of Nokma) ha ka 6 tarik May 2014, ha Shillong.

Ha katei ka jingiasyllok la don lang ki Syiem, Sirdar, Lyngdoh, Myntri, Sordar bad Rangbah Shnong ha ryngkat u Bah John F Kharshiing, Chairman, Ka Dorbar Ki Khlieh Nongsynshar ka Ri Hynniewtrep, kiba la ia kren bad jubap halor ki jingkylli na ka liang katei ka nonghikai kaba wan ban wad bniah (Research) ia ki rukom ialeh election ha Ri India khamtam hapoh jylla Megahalaya,

Hapdeng ka jingiakren jingiasyllok na ka liang ki Syiem, Sirdar, Lyngdoh, Myntri, Sordar bad Rangbah Shnong ki la pynpaw ba kumba ka long mynta kim da don bynta ha kane ka Election MDC, MLA, ne MP hapoh ka Ri India namar ki Dorbar ki long ki jingsynshar kiba khlem Liang (Party Less) bad kumba long mynta ki long tang kum ki nongpeitkai ia kane ka jingialeh Election jong ka Ri India, khamtam namar ba ka don ruh ka ain KHADC Appointment and succession of Chiefs and Headmen Act 1959 kaba khang ia ki Khlieh Nongsynshar ban ia shim bynta ha ki Election na ki kynhun kiba don liang.

Ki la pyntip ba ha ka Election jong ka Ri India ki shu ai tang ia ki NOC (No objection Certificate) ia ki seng sain pyrthei bad ki kyrtong kiba kwah ban pynlong jingialang hapoh u pud u sam jong ka Dorbar, ki iarap ia ki bor Election Commission ha kaba ai jaka  thep vote, ki jaka sah na ka bynta ki nongtrei Election.

Ki la ong ba wat lada ki long kiba khlem liang ka long kaba bakla ban buh da ka Ain KHADC 1959 ka ba khang ia ki ban pynsngew ia ka jingud jong ki halor ka jingsynshar jong ki Sorkar jylla, Sorkar India ne ki Sorkar District Council kiba mih na ka jingsynshar na ka sain pyrthei (party based politics). Hynrei ha kajuh ka por ki ong baroh ki party ki juh wan ban khroh ia ki Khlieh Nongsynshar ban kyrshan ia ki Kyrtong jong ki, ha ka juh ka por ki pyntip ba kiba bun ki Party ki juh kular bad pynmih da ka jingthoh (Manifesto) ba kin pyndep bad buddien ia ki hok jong ki Hima/Elaka hakhmat ka Ri India. Ki pyntip ruh ba kiba bun ki khun ki hajar ki juh wan ia syllok bad ki Khlieh Nongsynshar ban kylli kano ka seng sain pyrthei kaba ki lah ban shaniah ban pyndep ia ki jingkular.

Ha kaba iadei bad ka jingkylli kiei ki jingkylla ha kine ki sanphew (50) snem ha ka synshar khadar jong ki Dorbar ki la ong ba ki la pynneh pynsah ia ki Riti ki Dustur kiba la don hynrei ki don ki khep ha kaba ki shah pynbor ha ki nongmihkhmat jong ki party ban kyrshan ia ki ha ki kam election. Ki la ong ba wat lada ki khun ki hajar ki juh mih bad leit ia snoh kat shaba ki mon hynrei ki bat skhem ia ki hok jong ki ha kaba iadei bad ka riti ka dustur, ki hok halor ka khyndew ka shiap, ki khlaw ki btap, ki um ki wah, ka hok halor ki mar poh khyndew, ka dan ka musur, bad khamtam ha synshar, khadar bad bishar.

Haba katei ka nonghikai ka kylli kumno ki sngew ia kane ka Election hapoh Ri India, ki Khlieh Nongsynshar ki la jubap ba ki election mynta hapoh ka Ri India ki la kylla long ki jingialeh election tang da kiba don spah bad lyngba ka jingleh donbor, bad ba la duna ki riewdonburom kiba mih ban ialeh ia kane ka Election hapoh Ri India.

Ki la pynpaw ia ka jingbym hun namar ka rukom pynjari ia ki Ain hapoh Ri India ki long pyrshah ia ki rukom thaw hapoh ki Shnong, Raid ne Dorbar Hima ha kaba la pan shwa ia ka jingmynjur jong u khun u hajar.

Ki Khlieh Nongsynshar ki la pynpaw ba ki la dawa naduh ki snem 1948 sha ki bor  Sorkar India ba ka dei ban ai da ka Council jong ki Khlieh Nongsynshar kaba khlem liang (Party Less Council of Chiefs), ki la ong ruh ba kin dang iai buddien ia kine ki kam hadien ka Election MP.

Na ka liang Ka Ms Guenauer, Research Scholar, ka la wan khnang sha jylla Meghalaya ban wad, bniah ban thoh shaphang ki rukom kanbas bad ki rukom ialeh election hapoh India khamtam hapoh Meghalaya.  Ka Ms C Guenauer, ka la leit ban sngap bad peitkai ia ki rukom ialap election jong ki seng bapher bapher hapoh jylla Meghalaya, bad ka la ong ba ka iohi ba ki paidbah ki kham ia kren ia ki kyrtong katba ha Ri Germany ki kham pynshong nongrim ia ki party, bad ki issue election ha Ri Germany ki long shaphang ka Health Insurance, ka khajna (namar baroh ki siew sawphew shispah ka jingkamai kum ka khajna sha ka Sorkar khnang ba kin ioh ia ka roi ka par kaba biang), bad kiwei kiwei.

Ka la kyndit ban iohi ba kiba bun ki jingialang ialap election la pynlong ha ki jaka iew bad ka ong ba ki paidbah sha kyndong ki kham smat ban sngap namar ka iohi ba ki ia shong bad ieng bun kynta ban sngap ia ki nongialap election, katba ha sor ka shem ba ka pjah ka election.

Ka la ong ruh ba ha Ri Germany ha kaba bun ki dei ki Christian ki juh don tang kawei ka sngi thep vote bad ka juh long ha ka sngi Sunday ha kaba ki paidbah ki leit ban thep vote hadien ba la dep wan na ki jingiaseng.  Ka la iathuh ruh ba ha Germany ki paidbah ki don ka hok ban thep ar tylli ki vote katta ka long kawei na ka bynta u kyrtong bad kawei na ka bynta ka party kaba ki mon, namar ka ong kumba 300 ngut ki MP la jied da ki paidbah bad kumba 300 ngut la jied da ki party.

Kiba la iadon bad kiba la ia shim bynta ha katei ka jingiasylok ki long u Paiem P.M. Syiemlieh, Syiem of Nongkhlaw Syiemship, Paiem K.M. Syiemlieh, Deputy Syiem, Nongkhlaw Syiemship,  Bah H Skhemlon, Sirdar of Hima Mawdon, Bah H L Ryntathiang, Lyngdoh of Hima Lyngiong, Bah J Khyriemmujat, Rangbah Shnong, Nongmadan Smit, Bah M.H Thabah, Former Acting Chief of Hima Myriaw bad kiwei.(SP News)

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*