La ithuh ia 150 tylli ki tiar na ka thain shatei lammihngi hapoh ka GI Tagging

New Delhi, Nohprah 30: Ka jingpynkhlain ia ka kam pynpoi mar ha ka thain shatei lammihngi Katkum ki jingbthah jong ka 71st North East Council (NEC) Plenary, ha u bnai Naitung 2024, la thaw ïa ka Inter-Ministerial Committee (IMC) hapoh kane ka Tnad ban ai jingmut ba bniah na ka bynta ban kyntiew ïa ka jingpynpoi mar ha ka thain shatei lammihngi bad ba pynïasoh ïa ka bad ki lad pynpoi mar jong ka ri.

Hadien kata, la pynbna ia ka State Logistics Policy (SLP) ha Sikkim, katba kum kine ki jingpynbna ki dang iaid shakhmat ha Nagaland bad Meghalaya. Ki jingpynbna na ka bynta ban pynkhreh ïa ki State Logistics Master Plan la dep ban leh ha Arunachal Pradesh, Tripura, bad Nagaland, katba kum kine ki jingtreikam ki dang ïaid shakhmat ha kiwei pat ki Jylla ka thain shatei lammihngi.

Ka North East Science and Technology Cluster [NEST] Kane ka Tnad ka la mynjur ban seng ia ka North East Science and Technology Cluster ha IIT Guwahati ha ka jinglut kaba T.22.98 klur ban kyntiew ia ka jingwad bniah, ka jingsaindur thymmai bad ka jingkyntiew ia ki sap ha ka thain shatei lammihngi jong ka ri India, kaba la plie paidbah ha ka 3 tarik Naiwieng 2025.

Ka NEST Cluster kan kyrshan ia ka jaka pdeng na ka bynta ka jingsaindur thymmai ha ki jaka treikam, ka jaka pdeng na ka bynta ka teknoloji kaba iadei bad ka Semiconductor bad ka Artificial Intelligence, ka jaka na ka bynta ka jingsaindur ha ka teknoloji ba iadei bad ki siej bad kiwei ki jait plastic ki bym ktah ia ka mariang bad ka jingkyntiew ia ka jingseng kam seng jam, ka jingkyntiew ia ki sap bad ka jaka pdeng na ka bynta ka kam saindur thymmai ha ka thain shatei lammihngi.

Ka jingkiew ha ka jingpynmih ia ki dieng Agar bad ki siej lyngba ki Cluste Ka thain shatei lammihngi ka don jan 96% na ka jingpynmih dieng agar jong ka ri. Lyngba ki sienjam jong kane ka Tnad, la kyntiew hynriew shah ia ka jingshalan jong ka India Shabar ri man la u snem ia u dieng agar. Ka jingai jingmut ban kyntiew ia ki cluster ba iadei bad ki dieng agar ha Golaghat ha Assam bad Kadamtala ha Tripura ka dang don hapoh ka jingpyrkhat jong ka Tnad.

Kane ka Tnad ka dang trei mynta na ka bynta ban pynkhlain ia ki kynhun saindur tynrai kiba pyndonkam ia u siej ban pynbiang ia ka lad ban ioh ia ki iew kiba kham heh, ki jingpyniasoh digital, ka kamai kajih jong ki nongshna tiar da kaba shim ia ki projek ban pyniasoh ia 4,000 tam ki nongshna tiar sha ki iew ba pura bad ban kyntiew ia 15 tylli ki Common Facility Centre (CFC).

Kane ka Tnad ka la kyrshan ban buh ia ki jaka thied mar ha Karbi Anglong (Assam) bad Mokokchung (Nagaland) khnang ban shna ia ki mar kiba bha na u siej. 150 tylli ki jingkyntiew kyrteng thymmai hapoh ka GI ia ki mar na ka thain shatei lammihngi Kane ka Tnad ka dang lamkhmat ia ka Geographical Indication (GI) tagging ia ki mar ba kyrpang, ki mar rep, ki shna kti, ki jain thain kti na ka thain shatei lammihngi ban kyntiew bad pynneh pynsah ia ka jinglong kyrpang jong kine ki mar. La ithuh 150 tylli ki mar ba kyrpang na ka bynta ka GI Tagging ha kine ki ar snem ban wan.

Ka Rising North East Investors Summit, Ka thain shatei lammihngi ka la pynkhreh ban don ka bynta kaba kongsan ha kaba pynwandur ïa ka jingïaid lynti jong ka India ban pynurlong ïa ka thong jong ka na ka bynta ka ‘Viksit Bharat’ shuwa u snem 2047. Ïa ka Rising North East Investors Summit la pynlong ha ka 23-24 tarik u Jymmang 2025 ha New Delhi ha ka jingïashim bynta ki kompeni ba heh, ki nongbei tyngka nabar ri bad ki Public Sector Undertaking (PSU).

Kane ka jingïalang ka la wanrah ïa ka jingpeit bniah ki nongbei tyngka shimet bad ki PSU haduh T. 4.48 lak klur. Ka Ashtalakshmi Darshan Youth Exchange Programme

Ka Tnad Development of North Eastern Region (DoNER) ka la sdang ïa ka Ashtalakshmi Darshan–Youth Exchange Prokram ban pynkhlaiñ ïa ka jingïadei, ban kyntiew ia ka jingïadei hapdeng ki briew, bad ban kyntiew ïa ka jingsngewthuh shaphang ka jingriewspah ha ka kolshor bad ka jingkongsan jong ka thaiñ shatei lammihngi.

Ka prokram kaba shisnem kan plie lad ïa 1280 ngut ki samla pule kiba don ha ka rta 15–29 snem na 28 tylli ki Jylla and UT ban ïashim bynta ha ki jingleit jngoh ba 14 sngi ïa ki skulbah bad ki jaka pule ba pawnam ha kylleng ka thain shatei lammihngi.

Ia kane ka sienjam la plie paidbah ha ka 1 tarik Naiwieng 2025, ha kaba ka kynhun ba nyngkong jong ki 40 ngut ki samla pule na Goa bad Uttarakhand ki la leit jngoh ia ka Rajiv Gandhi University, Arunachal Pradesh, kaba long ka dak jong kajingsdang ia kane ka sienjam kylleng ka ri.

Ka Bamboo Value Chain Development Program, Kane ka Tnad ka pyntreikam ia ka bamboo value-chain development programme ha kylleng ka thain shatei lammihngi. Ka sienjam ka pyndonkam ia ka rukom treikam kaba pura kaba kynthup ia ka jingkyntiew ia ki sap, ka jingpynkhlain ia ki kynhun, ka jingthaw ia ki jingdon jingem, ka jingkyntiew ia ki mar ba la shna da ki siej, bad ki sienjam ban pyniasoh bad ki iew ban plie lut ia ki lad kiba don ha kane ka kam.

Hapoh ki skhim bapher bapher jong ka NEC, la mynjur haduh 25 tylli ki projek kiba iadei bad ki siej kiba kot sha ka 236.53 klur khnang ban kyntiew ia ki kam kiba iadei bad ki siej ha ka thain shatei lammihngi.

Kine ki projek ki kynthup ia ka jingkyntiew ia ki kam, ka jingkyrshan ia ki nongtrei kti, ka jingai jinghikai, ka jingthaw ia ki jingdon jingem, bad ka jingpynbun ia ki jait tiar. La wanrah ia artylli ki rukom treikam ba lah ban pyniar ha kane ka kam.

Ka Projek Engineered Bamboo Product (70.98 klur hapoh ka PM-DevINE) ka pynleit jingmut ha kaba seng ïa ki jaka pynkhuid, ki jaka leh lamination, bad jaka shna tiar na ka bynta ki tiar kiba bha ba shna da ki siej kum ki board bad ki panel, ki tiar furniture, ki charcoal briquette bad ki tiar ba la shna da kaba pyndonkam lang lang da ki siej, ha kaba lah ban pyndonkam ha ka kam shna jingshna, kam shna iing, kam shna furniture bad ki kam ha ki karkhana.

Ka rukom pynkhlain ia ki Traditional Bamboo Artisan Cluster (11.52 klur hapoh ka SoNEC) ka thmu ban pynthymmai ia ki kynhun shna kti tynrai lyngba ka jingkyntiew ia ka jingsaindur, ki jaka ba lah ban pyndonkam lang, ki tiar, ka jingkyntiew ia ki sap, bad ka jingthaw ia ki karkhana rit, ban kyntiew ia ka jingseisoh bad ka jingpynkhreh ia ka iew na ka bynta ki iew hapoh ka ri bad ki iew shabar ri.

Ka Tnad ka la pynmih ruh ia ka jingbthah jong ka polisi na ka bynta ban iatreilang bad ki kynhun kiba iadei bad ki lad digital bad kiba plie lad ban kyntiew ia ka lad ban pynpoi ia ki mar ba shna da ki siej sha ki iew bapher bapher ba la shna da ki nongtrei kti jong ka thain. Nalor kata, kaNECBDC ka la pyntreikam ïa ki prokram ban kyntiew ia ki sap, da kaba ai jinghikai ïa 5,068 ngut ki nongshna ia ki mar da ki siej bad ki ophisar sorkar ha kine ki lai snem ba la dep.

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*