New Delhi, Naitung 05: U Myntri Rangbah Duh, Narendra Modi u la plié paidbah ia ka bynta kaba 32 jong ka International Conference of Agricultural Economists (ICAE) ha ka National Agricultural Science Centre (NASC) Complex, New Delhi mynta ka sngi.
Ka phang jong kane ka jingialang mynta u snem ka long “Transformation Towards Sustainable Agri-Food Systems.” Ka thmu ban pynbiang ia ka jingdonkam ia ka kam rep kaba iaineh hapdeng ki jingeh ha ka pyrthei kum ka jingkylla ka suinbneng, ka jingduh ki jingdon jingem ba ai ka mariang, ka jingkiew ka dor ban pynmih ia ki mar bad ruh ki jingiathut. Kumba 1,000 ngut ki delegate na kumba 75 tylli ki ri ki la wan iashim bynta ha kane ka jingialang.
Ha ka jingai jingkren ha kane ka jingialang, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba u dap da ka jigkmen ba ka jingialangInternational Conference of Agricultural Economists (ICAE) ka long ha India hadien 65 snem. U la pdiang burom ia ki delegate da kaba ong, “Phi don ha ka ri kaba dei ka jaka sah jong palat 500 million tylli ki jingri. Nga pdiang sngewbha iaphi sha ka ri India kaba dei ka ri jong ka rep ka riang bad kaba ieid ia ki jingri,” la ong u Modi.
U Myntri Rangbah Duh u la kdew sha ka jingpeit bniah sha ka science ha ki kam rep ka India naduh ki por hyndai. U la ong ba ki kam rep ka India ki la kiew shaphrang na kane ka nongrim kaba ‘Krishi Parashar’, kaba la jan dap 2000 snem.
U la kren ruh shaphag ka kam wad bniah ia ki kam rep da kaba ong, “Ka ICAR ka don palat 100 tylli ki jaka wad bniah,” da kaba bynrap ba ki don palat 500 tylli ki kolej ba ai jinghikai ha ki kam rep bad ruh palat 700 tylli ki Krishi Vigyan Kendra.
U la ong ruh ba haba ki briew ki leit na kawei sha kawei ka jaka ha India, kin iohi ba ki kam rep ki pher. “la ka dei ka kam rep ha ka thain Himalaya, ki jaka shyiap, ki jaka ba duna um lane ki jaka khappud duriaw, kane ka jingiar ka kam rep ka long kaba kongsan na ka bynta ka jingshngain jong ka pyrthei ha ka jingdon ki mar bam bad ka pyni ia ka India kum ka nuksa ha ka pyrthei,” la ong u Myntri Rangbah Duh.
U la kdew sha ka International Conference of Agricultural Economists kaba la long ha India 65 snem mynshuwa, u Modi u la ong ba ha kane ka por, ka India ka dei ka ri ba dang shu ioh jinglaitluid ha kaba ka dang bun ki jingeh ha kaba iadei bad ka jingshngain ha ki mar bam.
U Modi u la ong ba mynta ka India ka dei ka ri kaba pynmih tam ia ki mar bam, kaba pynmih bun tam ia ka dud, ki shana dai bad ki mar bam, ka don ha ka kyrdan kaba ar ha ka jingpynmih ia ki jait khaw, ki soh, jhur, cotton, shini, slasha bad ki dohkha na ki jaka ba la ri kyrpang.
U la ong ba ka India mynta ka pyni ia ki rukom pynbeit ia ki jingeh ha ka jingshngain ha kaba iadei bad ki mar bam. U la ong ba ka dei namar kane ba ka India ka long kaba kongsan ha ki jingiakren shaphang ki jingkylla ha kaba iadei bad ki mar bam ka ban ai jingmyntoi ia ka thain shathie jong ka pyrthei.
U Modi u la ong ba ka India ka ieng skhem na ka bynta ka bha ka miat jong ka pyrthei kum ka‘Vishwa Bandhu’. Ha kaba iadei bad kane, u la kdew ia ki mantra ba ka India ka la wanrah kum‘Kawei ka Pyrthei, Kawei ka Longiing, Kawei ka Lawei’, ‘Mission LiFE’, bad ‘Kawei ka Koit ka Khiah’. “Ki jingeh ha kab aiadei bad ka kam rep ba iaineh ki dei kiba lah ban pynbeit tang lyngba ka rukomtreikampurakum ‘Kawei ka Pyrthei, Kawei ka Longiing, Kawei ka Lawei’”, u la ong.
“Ka kam rep ka dei kaba kongsan ha ki polisi ka India kiba iadei bad ka ioh ka kot,” la ong u Modi da kaba bynrap ba 90% ki nongrep ha India ki ba don ki jaka puta ba rit ba ria ki dei ka bor kaba khraw tam ha ka jingshngain jong ka ri ha kaba iadei bad ka jingdon ki mar bam.
U la ong ba kane ka long kumjuh ha ki ri ba dang kiew ka ioh ka kot ha Asia ha kaba ka India ka lah ban long ka nuksa ba bha. U la kdew sha ka rukom rep tynrai kum ka nuksa ha kaba u la ong ba kane ka rukom rep kaba lait na ka jingpyndonkam ia ki dawai ka wanrah shibun ki jingmyntoi. U la ong ruh ba la peit bniah ia kane ka rukom rep ba iaineh ha ka mang tyngka mynta u snem.
U Myntri Rangbah Duh u la pyntip ruh ba la ai palat 19,00 jait ki symbai kiba don jingiada na ki jingkylla ka suin bneng sha ki nongrep ha kine ki 10 snem ba la dep. Kine ki kynthup ia ki symbai kba kiba donkam 25% duna ka um ban rep. “U khaw-iong na Manipur, Assam bad Meghalaya u kham bha namar ka jinglong dawai ruh jong u,” la ong u Modi.
U Myntri Rangbah Duh u la kdew ruh sha ka jingkongsan jong ka jingeh ha kaba iadei ba ki mar bam ba tei met bad ruh ka jingkylla ka suinbneng. U la ong ba u Shri Anna, Millet ki lah ban pynbeit ia kane namar ka jingdonkam tang khyndiat ka um ban rep ia ki. U la ong ba ka India ka kloi ban iasam ia kine bad ka pyrthei da kaba kdew ba une u snem ba la dep u dei u snem ba la rakhe kum u International Year of Millets.
Ha kaba iadei bad ka jingpyniasoh ia ka teknoloji bad ka kam rep, u Modi u la kren shaphang ka Soil Health Card, solar farming kaba la pynkylla ia ki nongrep sha ki nongpynbiang bording elektrik, ka iew ba iadei bad ki mar rep lyngba ka lad Digital kum ka e-Nam, Kisan Credit Card bad PM FasalBima Yojana.
U la kren ruh shaphang ki nongrep tynrai, ki agristartup bad kiwei kiwei. U la ong ruh ka ka India ka dang iaid shaphrang sha ka jingkhleh 20% ka ethanol da kaba bynrap ba ki kam rep bad ka mariang ki ioh jingmyntoi na kane.
U la kren shaphang ka jingpyndonkam ia ka teknoloji ha ki kam rep ka India da kaba kdew sha ka PM Kisan Samman Nidhiha kaba la phah pisa sha ki account jong 10 klur ngut ki nongrep, ki lad digital ba ai jingtip mardor shaphang ki kam rep.
U la ong ba da ki klur ngut ki nongrep ki ioh jingmyntoi na kane. U la kren ruh shaphang ka jingpynkylla digital ia ki jingtip shapahg ki jaka puta, ka jingkyntiew ia ka jingpyndonkam ia ki drone ha ki kam rep ha kaba la ai jinghikai ia ki ‘drone didi’ ban pynher ia ki drone. U la ong ba kine ki sienjam kin iarapia ki nongrep jong ka India bad pynkhlain ia ka jingshngain jong ka pyrthei ha kaba iadei bad ka jingioh ia ki mar bam.
Haba pynkut ia ka jingkren, u Myntri Rangbah duh u la kren shaphang ka jingiashim bynta shitrhem ki samla bad pynpaw ka jingngeit skhem ba ha ki san sngi ban wan yn sakhi ia ki lad ki lynti ban pyniasoh ia ka pyrthei bad ki rukom rep kiba iaineh. “Ngin ioh jingtip jingshemphang iwei na iwei bad ngin hikai ruh iwei ia iwei,” u la pynkut.
U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ka Tnat ka rep ka riang, u Shivraj Singh Chauhan, Dkhot ka NITI Aayog, Prof Ramesh Chand, Conference President, Prof Matin Qaim bad Secretary jong ka DARE bad DG, ICAR, Dr Himanshu Pathak ki la iadonlang ha ka jingialang.
