Ka India Kaba Phylla, Kumno ka juk u Modi kala pynkylla ia ka kam jngoh kai: Gajendra

New Delhi, Jylliew 22: Ha kine ki shiphew snem ba la dep, ia ka jaka ba kyntang jong ka India ym shym la shu leit jngoh ia ka— la lap biang ia ka. Ki lum kim long shuh tang ki jaka ba itynnad; ki long ki jaka kyntang kiba im.

Naduh ki jaka mane blei ba la sop da u thah jong ka Kedarnath bad Badrinath shaduh ka jingtngen ba pynleit jingmut jong ka Bodh Gaya bad ka jingjai jai jong ka Sarnath, ka mynsiem jong ka India ka la khih  katba dang kiew ka jingwan jong ki nongleit pilkrim.

Ka kam jngohkai pyrthei ha kane ka juk kam shym la tei lyngba ki kot lyngkdop hynrei lyngba ka jingmane, ka jingkynmaw, bad ka jingkwah jong ka imlang sahlang ban pyniasoh biang.

Hapdeng u snem 2014 bad 2024, kane ka jingkhie im biang ka mynsiem ka la pynkylla dur biang ïa ka map jong ka kolshor jong ka ri. Ka Kedarnath, kaba la long shisien ka dak jong ka jingjia ba sngewsih, ka la khie im biangka la pdiang sngewbha ïa palat 16 lak ngut ki nongleit pilkrim ha u snem 2024, na kaba tang 40,000 ngut shiphew snem mynshwa.

Ka Ujjain, kaba la pynthymmai kum ka nongbah kaba dei hok ban ïoh ïa ka Mahakal, ka la khring ïa 7.32 klur ngut ki nongwan jngohkai ha u snem 2024. Ka Kashi, kaba la kha pat ha ka jingshai bad ka jingkhuid, ka la ïohi ïa ki 11 klur ngut ki briew kiba ïaid ha ki lynti ba kyntang jong ka. Ka Bodh Gaya bad Sarnath ki la sawa jar jar ha kylleng ki dewbah, kaba la khring palat 30 lak ngut ki briew ha u snem 2023.

Bad nangta la wan ka por kaba la pynkylla lut ia ki jingkheiñ jingdiah—ka Pran Pratishtha jong u Ram Lalla ha Ayodhya ha u bnai Kyllalyngkot 2024. Kam shym la long ka jingplie paidbah; ka la long ka jingpynkylla biang ia ka jingkhih jong ka imlang sahlang.

Tang hapoh hynriew bnai, palat 11 klur ngut ki riewngeit ki la poi—ym tang ban sakhi, hynrei ban don bynta lang. Kumjuh ruh ka Mahakumbh 2025 ka long kaba khraw bha ka kam, ka jingïalang jong ka jingngeit kaba heh tam ha ka pyrthei, ha kaba la don palat 65 klur ngut ki nongleit pilkrim ha ka jingïakynduh jong ka jingngeit bad ka jingkiew shaphrang. Ryngkat, ka Ayodhya bad ka Prayagraj ki la kylla long ki nuksa jong ka jingkhie-im jong ka mynsiem jong ka Bharat.

Kane kam dei ka kam jngohkai pyrthei— ka dei ka jingwan phai sha la iing. Hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbahduh u Narendra Modi, ia kane ka jingwanphai la pynwandur, ki jingtei, bad ka mynsiem. Kam dei shuh ka kam kaba la pynlong da ka jingtrei ba shu pyndep rukom, ka kam jngohkai pyrthei ka la kylla long ka thong jong ka ri ban lap biang ia ka jinglong bakhuid.

Ka jingong jong u Myntri Rangbah Duh Modi kaba don jingthmu— “To leit sha India, leit jngoh ia ka India, bei tyngka ha India”—ka la pynkylla ia ka kam jngohkai pyrthei sha ka jingkhot jong ka kolshor.

Naduh kaba sdang, ka sorkar Modi ka la iohi ia ka kam jngohkai pyrthei kum ka bor ban pynim biang ia ka ri. Lyngba ka Swadesh Darshan bad ka jingpynbha ia ka Swadesh Darshan 2.0, ka tnad jngohkai pyrthei ka la pynmih 110 tylli ki projek kiba don la ki phang kum ka Ramayana, Buddhist, Coastal, bad Tribal.

Ka skhim ba nyngkong ba la sdang ha u snem 2014–15 ka la mynjur ïa 76 tylli ki projek kiba shongdor T 5,287.90 klur. Ka Swadesh Darshan 2.0 ka la bynrap sa 52 tylli ki projek da T 2,106.44 klur ban kyntiew ia ki jaka ba lah ban neh.

Hapoh ka Challenge-Based Destination Development (CBDD) sub-scheme, 36 tylli ki projek la mynjur ha ka dor kaba T 623.13 klur, katba ka skhim SASCI ka ai jingmynjur 40 tylli ki projek kiba shongdor T 3,295.76 klur ban pynbha ia ki jingtei ha ka kam jngohkai pyrthei ba la ialam da ki jylla.

Ha ryngkat kane, ka skhim PRASHAD ka la pynim biang ia ki 100 tylli ki shnong leit pilkrim da kaba pynbha ia ki jingdonkam, ki jingpynshai, bad ka jingkhuid jingsuba. Kine ki jingpyrshang ki la iarap ia ka India ban ioh palat 250 klur ki nongwan jngohkai pyrthei hapoh ka ri ha u snem 2023—ka jingwan jngohkai kaba heh tam.

Ha ka jingpynbna kaba kongsan, ka mang tyngka jong ka sorkar pdeng jong u snem 2024–25 ka la tyrwa ban kyntiew 50 tylli ki jaka jngohkai pyrthei, da kaba pynrung ïa ki ha ka thup Infrastructure Harmonized Master List (IHML) ban pynsuk ïa ka jingbei tyngka bad ka jingai pisa.

Ka jingpynkylla kam shym la long tang ha ki jaka kyntang. U Statue of Inity, uba la plie paidbah ha u snem 2018, u la kylla long uwei na ki jingtei ba ki briew ki leit jngoh bha ha ka ri uba la khring palat 50 lak ngut ki nongwan jngohkai ha u snem 2023. Ha sawdong jong kane ka jaka ki don bun ki park jngohkai, ki nongbah ba dap da ki ïingdara, bad ki tribal museum—kaba pynkylla ïa ka jingai burom sha ka lad.

Ka jingshaniah jong ka India ha ka imlang sahlang ka la sdang ban paw ha ka jingiadei jong ka bad kiwei kiwei ki ri. La pdiang sngewbha ïa ki nongïalam na France, Japan, UAE, Australia, bad South Korea ym tang ha Delhi, hynrei ha Varanasi, Udaipur, Ayodhya, bad Mahabalipuram. Ka bor kam long shuh kaba jem— ka la long kaba pynngam jylliew.

Ki jingleit jingwan lyngba ki wah, ki Deepotsav, ki jingleit kai ba iadei bad ka jingngeit, bad ki jingpyni ia ka kolshor ki la pynkylla ia ka kam jong ka ri sha ka kam jong ka mynsiem.

Ha kajuh ka por, ka Incredible India 2.0 ka la pynthymmai ia ka India na ka ri jong ki jingtei sahnam sha ka ri jong ka jingkylla. Ka Yoga ha Rishikesh, ka Ayurveda ha Kerala, ki tamasa jong ki jaitbynriew ha ka thain shatei lammihngi, bad ki lynti iaid kjat ha Kutch ki la pynmih ia ki jaka jngohkai pyrthei kiba thymmai. Ka jingpyniaid iew mynta ka la long kaba ym lah ban pyniakhlad na ka jingsah jingkynmaw.

Ka bynta jong kane ka kam ha ka ioh ka kot ka la kiew kumjuh. Hapdeng u Iaiong 2000 bad u Nohprah 2023, ka India ka la khring palat US$18 billion ha ka FDI ha ka kam jngohkai pyrthei. Ki projek pynroi ba kongsan jong ki nongwan jngohkai ki la ïohi ïa ka jingbei tyngka kaba US$9 klur naduh u snem 2014–22.

Tang ha u snem 2023, ka India ka la kamai T.2.31 lak klur (US$28.7 klur) ha ka pisa nabar ri, da ki 9.52 million ki nongjngohkai pyrthei, kaba pyni ia ka jingkiew kaba 47.9% na u snem ba la dep. Kane ka bynta ka la pynmih 84.63 million ki kam ha u snem 2023–24, kaba kiew da 8.46 million na u snem ba la dep—ka la mih kum u mawjam jong ka roi ka par bad ka jingïoh kam jong ka India.

Ka kam jngohkai pyrthei ka la nang kiew sha ka thong kaba pura. Ka skhim Adopt a Heritage ka la wanrah ia ka jingsumar jong ki kompani ia ki jaka ba kongsan, katba ka UDAN ka pyniasoh ia ki jaka ba jngai kum ka Shirdi, Ziro, bad Minicoy da ka liengsuin. Ka National Digital Tourism Mission ka la sdang ban pynïatylli ïa ki jingpynrung kyrteng, ki jingtip, bad ki jingleit jingwan ha kawei ka jaka ba la pynïasoh lang.

Ka thain shatei lammihngi—kaba la shah iehnoh bein mynshuwa—ka la mih kum ka pansngiat. Namar jong ka Act East Policy bad ki jingtei ba la pynleit jingmut bha, ka jingwan ki nongjngohkai pyrthei ha ki jylla kum ka Arunachal, Sikkim, bad Meghalaya ka la kiew ar shah hapdeng u snem 2014 bad 2022.

Ka Vibrant Villages Programme ka la pynkylla ïa ki shnong ba jngai kum ka Kibithu bad Mana sha ki jaka ba ka jingieit ri ka ïakynduh ïa ka mariang bad ka jinghiar pateng.

Ka jingmut jong ka kam jngohkai pyrthei ruh ka la kylla sha ka jingangnud. “Wed in India” ka la pynkylla sha ki jingpynshlur, ki prokram, bad ka jingkyrshan ïa ki jingtei ha kylleng ki jaka shongkurim kum ka Rajasthan bad Goa.

Katba ka kam jngohkai pyrthei ha ka liang ka koit ka khiah bad ka bha ka miat ka la khring palat 6 lak ngut ki nongpang nabar ri ha u snem 2022—kaba la buh ïa ka India hapdeng ki jaka pynkoit ba pawnam ha ka pyrthei.

Ka G20 Presidency jong ka India ha u snem 2023 ka dei ka kam kaba phylla jong ka jingïadei bad ka kolshor. Ha ka jaka ban long tang ha Delhi, palat 60 tylli ki jaka—naduh Khajuraho haduh Kumarakom—ki la pynlong ïa ki jingïalang jong ki nongmihkhmat na kylleng ka pyrthei, kawei pa kawei ka la pynkhreh da ki jingdro, ki jingbam, bad ki jinghiar pateng jong ka thaiñ. Ka pyrthei kam shym la shu ia kren bad ka India— ka la sakhi shisha ia ka.

Hynrei haba ngi phai na ki jingkhein, ka jingkylla kaba shisha ka long ha ka jingngeit. Ka India ka la sangeh ban kyntu ia ka pyrthei ban iohi ia ki jingtei sahnam jong ka. Ka la khot ia ka pyrthei ban sngewthuh ia ka jingkynmaw jong ka, ban pynkoit ha ka jing jar jar jong ka, bad ban rakhe ia ka jingpher jong ka.

Ha kane ka Bharat kaba thymmai, ka kam jngohkai pyrthei kam dei kaba iadei bad ka aiom—ka dei kaba iadei bad ka imlang sahlang. Ka dei ha kaba ka darshan ka iakynduh ia ka jingroi, ha kaba ka jingleit jingwan ka iakynduh ia ka jingkiew, bad ha kaba ki tamasa ki iakynduh ia ki jingtei. Hapoh ka jingialam jong u Narendra Modi, ka India kam shym la shu pdiang sngewbha ia ka pyrthei— ka la kdup ia ka.

Katba ki riewkhuid ki iaid pyllun ia u Dieng Bodhi, katba ki nongleit jingleit ki iarwai ha ka lyer kaba phylla jong ka Kedarnath, katba ki nongleit shongkurim ki iapoikha hapoh ki iing syiem, bad katba ki shnong khappud ki pdiang ia ki nongleit jingleit kiba wad jingtip, kawei ka jingshisha ka sawa lyngba man la ka lynti bakhuid bad ka lynti iaid kaba jar jar: Ka India kam dei tang ka jaka kaba phi leit jngoh—ka dei ka jaka kaba phi leit phai biang ban wad ia ka jinglong kaba neh shirta.

 

 

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*