Shillong, Nohprah 16 : Ki nongialam jong ki sengbhalang kiba ieng ha ka nong
rim ban dawa na ka sorkar ban pyntreikam ia ka Inner Line Permit(ILP) kila iakynduh ha ka sngi u Blei bad kila iengshkem beit ban dawa na ka sorkar ban pyntreikam noh mardor ia ka Eatsern Bengal Frontier Regulation Act 1873 kaba long ka ain kaban iada kyrpang na ka jingwan rung kyrthep ki mynder bad ki bar jylla.
U General Secretary ka KSU u samla Auguster Jyrwa ula ong ba ki nongialam sengbhalang da kawei ka jingmut kila shim ia ka rai ban pynsangeh shwa shipor ia ki jingiakhih naduh kane ka khyllipmat ba ngi pynbna ia kane haduh ka taiew banyngkong jong u kyllalyngkot 2014.
Ka daw ba ngi la shim ia kane ka rai kadei namar ba ngi sngewthuh ia ka jingkordor jong ka por ha kaba kiba bun balang ki don ia ka bynta ban pdiang sngewbha bad rakhe ia ka Krismas bad ia u Snem thymmai bad ngi kwah ba kane ka jingrakhe kan long ka jingrakhe kaba laitluid, kaba shongsuk shongsain bad kaba palei bad ai ba kin rakhe bad pdiang burom ruh ia u snem thymmai da ka jingsuk jingkmen bad khamtam da ka jingkyrmen.
Kumta ha kane ka kynti ym shym la buh ia kino kino ki programme naduh mynta ka sngi haduh ka taiew banyngkong jong u Kyllalyngkot 2014. Te kum ki nongialam jong baroh ki sengbhalang da ka jingsngewrit bad da ka jing kitkhlieh ngi sngew ban phah ia ka jingai khublei kaba kyrpang ia u trai ri trai muluk jong ka jylla baroh kawei kiba la long u paia uba skhem kiba la ai ia ka jingkyrshan kaba pura ha kine ki 3 bnai tam kynthih jong ka jingiakhih jong ki sengbhalang ban dawa na ka sorkar ban pyntreikam ia ka ILP.
“Ngi pynpaw ia ka jingsngewnguh ia ki paidbah kiba donlang ia ka jingkitkhlieh bad kiba sngewthuh ba ki sengbhalang ki dawa ia kaba shongnia shong nongrim na ka bynta ka jingmyntoi jong ki trai ri trai muluk ha kane ka pateng bad ia ka pateng kaban sa wan. Bad ngi kyrmen skhem ba ki paidbah kin dang iai bteng ban kyrshan radbah namar ka jingialeh bad ka jingiakhih jong ki sengbhalang kam pat kut hynrei ngin sa bteng biang ha u snem bathymmai haduh ban da ioh ia u kynjoh sha ka thong bad ka jingangnud, ka jingangnud ka bym dei tang ka jingangnud jong ki sengbhalang hynrei ka jingangnud bad ka jingmyntoi ia baroh ki trai ri trai muluk bad ia ka jylla hi baroh kawei.”
Te ha kajuh ka por ngi kwah ruh ban phah ia ka khubor ai jingkhublei sha baroh ki dkhot jong ki sengbhalang kiba long ki budlum kiba mih shakhmat ha kane ka jingiakhih ban dawa pyntreikam ia ka ILP, ngi phah ruh ia ka khubor ai khublei ba kyrpang sha ki bahaiing bahasem, ki kmie ki kpa jong baroh ki dkhot khamtam ia kito ki samla kiba la shong ha phatok bad ka jingshlur bad ka jinglen lade ka jongki bad ka jingshah kem ka jongki ngi kyrmen skhem ba kan nym long lehnohei hynrei kan long la ka dor jong ka jingmyntoi na ka bynta ka jingshongshngain jong ka jylla hi baroh kawei da kaba iengskhem ha ka nongrim ba ka sorkar kan pyntreikam noh mardor ia ka ILP ha ka jylla.
“ Ngi sngew ruh ban ong ia baroh ki dkhot ba ngin iengskhem hala ka nongrim bad ban pynkhlain ia ka jingdawa ka jong ngi bad ngin bteng ia ka jingiakhih ka jong ngi ha u snem bathymmai bad sngew ruh ban ong ba ka jingiakhih jong ki sengbhalang kaba mynta, kala pynlong ia kiba bun balang ba ki hap ban kren halor kane ka ishu kaba long ka dawbah dawsan kaba long ka jingdonkam kaba kyrkieh ba ka sorkar kadei ban pyntreikam noh ia ka ILP. Ngi sngew ruh ban ai ia ka jingkhublei kaba kyrpang ia kito kiba la long ki nongkyrshan kiba radbah ia ka jingiakhih ki sengbhalang bad wat hapdeng ka jingshah pyntieng hynrei ngi ngeit skhem ba kim dei ban kynran dien hynrei ai ba ka jingiatreilang bad ka jingiasnohktilang jong baroh kadei katta ka lynti kaban ialam sha ka thong na ka bynta ka jingbit jingbiang jong ki trai ri trai muluk ha kane ka pateng bad khamtam ia ki pateng ban dang wan.”
Hakajuh ka por ngi sngew ban ong ba ai ba ha kane ka aiom kumba baroh ki paidbah ka jylla kin sa rakhe ia ka Krismas bad kin pdiang da ka jingmen ia u snem thymmai bad ngi khmih lynti ba kane ka aiom kan pynkylla jingmut bad kan pynkylla kaba mut ia ki dohnud maw jong ka sorkar jylla ki bym shym la sngap ia ka sur jong ki paidbah jong ka jylla hi baroh kawei kiba la ieng ha kajuh ka nongrim kumba ki sengbhalang kila ieng ban dawa pyntreikam ia ka ILP.
“Ngi sngew ruh ban ong ba kane ka jingiakhih ka jong ngi bad ka nongrim kaba ki sengbhalang ki ieng haduh kane ka khyllipmat kaba mynta ka long ba ngi dang ieng beit ha kajuh ka nongrim bad ha u snem bathymmai ngin sa shong pyrkhat janai ban shim ia ki sienjam kiba kham tyngeh bad ban pynkhlain shuh na ka bynta ban pynbor ia ka sorkar ban pyntreikam noh ia ka ILP.”
“ Ngi sngew ruh ban phah ia ka khubor Krismas basuk bakmen sha baroh ki paidbah ka jylla ai ba ka Krismas kan iaid ha katta ka lynti jong ka jingsuk bad jingkmen bad ngi phah ruh ia ka khubor ai khublei Snem Thymmai ia baroh ki paidbah ka jylla ai ba kin pdiang ia u snem thymmai uba kit ia ka jingmut bad khamtam u snem thymmai uba don ka jingkyrmen na ka bynta ka jingshongshngain, shongsuk shongsain ha ka imlang sahlang bad khamtam bad khamtam ka jingshong shngain jong ki trai ri trai muluk ban lait na ka jingshha tyllep ha ki wei pat ki bor ba na shabar.”
Kyntang iawai kum ki nongialam jong ki sengbhalang ngi iai pan ia ka jingkyrshan kaba radbah na ki paradoh parasnam hapoh ka bri u hynniewtrep bad kumjuh nangthie napoh rilum Garo ba kin ieng tylli kawei na ka bynta ban pynkhlain shuh shuh ia ka jingdawa bad ka jingiakhih khnang ba ka sorkar kan pyntreikam noh ia ka ILP namar ka ishu kaba ki sengbhalang ki ieng kam dei tang ka ishu jong ki 13 tylli ki sengbhalang hynrei kadei ka ishu ka jingangnud bad ka jingthrang na ka bynta ka jingbit jingbiang jong ki paidbah ki trai ri trai muluk hapoh ka jylla hi baroh kawei.(SP News)






