Shillong, Jymmang, 30: Ka Hynñiewtrep Achik National Movement (HANM) mynta ka sngi Thohdieng ka la rai ban pynsngew sha ka Sorkar Jylla halor ka jingiakynduh jingeh jong ki samla kiba la nang la stad ha ka wadkam wad jam bad halor ka jingshah pyndik ki Khasi-Pnar kiba shong basah ha ka khappud jong ka jylla Assam bad Meghalaya kynthup ruh ka jingbym shimkhia ka Sorkar ban pynbeit ia u pud u sam.
“Ha kine ki khyndiat sngi, ngi la shim ia ka rai ba ngin sa leit iakynduh ia u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K. Sangma bad ban aiti ruh da ka jingthoh halor kine ki jingeh ba ki nongshong shnong jong ka jylla ki la mad na ka por sh ka por,” ong u Asst. Secretary ka HANM u Bah Louis Dohtdong.
Ka Seng mynta ka sngi ka la pynkha ruh da ka Employment Cell ba la khlieh da u Bah Louis Dohtdong kum u Chairman ban buddien ia ki kam Grade-IV kiba lait ha ki tnat treikam bapher bapher jong ka Sorkar Jylla. Katba u bah Herman Lyngkhoi ula shah thung kum u Vice Chairman, u Bah Wyraiwan Sohtun kum u Secretary bad u Bah Kyllang Thongni kum u Asst. Secretary.
“Ngi lap ba baroh shikatta, ki kam Casual Labour/Contractual Basis kiba lait ha ki tnat treikam ki dei ki Post ki bym ju pynbna paidbah (Advertise) sha ki paidbah hynrei ki dei kiba la shu thung sop sop. Da ki phew hajar ngut ki samla kia la nang la stad ngi lap ba ki la hap ban leit trei shabar jong ka jylla namar ka jingbym iohkam hapoh ka Jylla,” u la ong.
“Wat ha ki Karkhana kiba wan seng hapoh ka jylla ngi lap ba ki nongtrei ki dei kiba wan nabar ka jylla. Hynrei ki Karkhana ki dei ban burom ia ka Dulir Iasngewthuh Jingmut (Memorandum of Understanding) ba ki la iasoi bad ka Sorkar ha kaba ki dei ban thep kam 95% ia ki samla trai jylla bad 5% ia kiwei pat kiba nabar ka jylla,” ong shuh shuh u Bah Dohtdong.
Ha kajuh ka por u la ong ruh ba ka Seng ka long kaba kloi ban ai jingiarap ia kino kino ki trai jylla kiba kwah ban mih shakhmat ban leh ia ka khaii ka pateng. “Haduh mynta ngi iohi ba ia ka khaii ka pateng hapoh ka jylla la bat lakam da kiwei pat ki jaidbynriew,” ong une u nongialam ka seng bad bynrap, “ngi don ki briew kiba lah ban iarap ia kino kino ki trai jylla kiba kloi ban mih shakhmat.”
Halor u pud u sam, une u nongialam ka HANM u la ong, “ngin sa khot iakren ia ki nongialam Karbi ban iapynbeit halor ka jingeh jong ki paid Khasi-Pnar kiba sah ha Khanduli, West Jaiñtia Hills District kat haduh ba kim iohlad shuh ban leit sha ka rep ka riang na ka daw ka jingpyrshah jong ki jaidbynriew Karbi”.
Kane ka jingjia ka pynpaw ba ngim long trai long kynrad shuh ha ri lajong. Ngim lah shah shuh ban iohi ba ki para ri jong ngi kin kylla langkñia kumne na ka por sha ka por. Ka Sorkar Meghalaya ka dei ban tuklar mardor halor ka jingbym shah jong ki Karbi ia ki Khasi-Pnar ban rep sha ki lyngkha kiba don ha Karbi Anglong,” ong une u nongialam ka Seng.
Haba kynthoh ia ka jingkyntur pud jong ka Sorkar Assam sha u pud u sam ka Jylla Meghalaya, u Bah Dohtdong u ;la ong, “manla ka por ngi iohi ba ka Sorkar Assam kam kheiñ snep bad kam burom satia ia ka Status Quo ba la iasoi bad ka Sorkar Meghalaya. Ka Sorkar Meghalaya lada kam lah ban iapynbeit ia u pud u sam ka dei ban kren da kaba shai.”
U la kynthoh ruh ia ka jingsngap jar jar jong ka Sokrar Meghalaya ia ka jingkyntur pud ka Assam ha Ummat, Ribhoi District kaba la siang dewbilat ia ka surok iaid kali, ka jingshna ia ka Mini Stadium ha Ummat bad nalor kata, ka Sorkar Meghalaya ka leh matlah halor ka jingwan buh ka Sorkar Assam ia ka tnat Forest hapoh u pud u sam jong ka shnong Ummat.
Halor ka jingkyntait jong ki Marwari ban thied ia ki marrep na ki nongrep, une u nongialam ka Seng u la ong, “ngi dawa ia ka Sorkar ba ka dei ban aiñ noh ia ka Minimum Support Price. Haduh mynta, ngi iohi ba ia ki marrep kiba wanrah nabar ka jylla ki dei kiba la don da ka dor ka mur, katba ki mar rep jong ngi pat ki dei kiba la shu ohdor hi da u marwari.”
“Ngi kyrpad ia u Myntri ka tnat ka Rep ka Riang jong ka Sorkar Jylla ba un tuklar lem halor kane ka jingeh jong ki nongrep,” la bynrap u Dohtdong. ka HANM u la ong ruh ba ka seng kan sa iakren bad ki Kompeni kiba don hapoh ka jylla ba ki dei ban shim da ki Trok jong ki trai jylla namarba kumba ka long mynta ki kompeni ki shim wat da ki trok kiba nabar jong ka jylla la ong ba sngewsynei ia la ki jong ha kaba ki la hap ban shu set ia ki trok mynta la ar bnai kynthih.
