Shillong, Jymmang 18: U Myntri Khynnah jong ka sorkar pdeng ba dei khmih ia ka Tnat ain, u Prof S P Singh Baghel mynta ka sngi u la pyniaid ia ki jingialang bad ki dkhot jong ka High Court of Meghalaya bad ki ophisar jong ka Meghalaya State Legal Authority ha nongbah Shillong.
Ha kane ka jingwan jngoh kaba ar sngi jong u ia ka nongbah, u myntri khynnah u la peit bniah ia ka jingpyntreikam ia ki skhim Sorkar pdeng na ka bynta ki jingdon jingem jong ka subordinate judiciary. U Myntri u la lum jingtip shaphang ki kam ba iadei bad ka ain ha jylla Meghalaya bad kumno ka iingshari ka treikam ha ka jylla.
Haba iakren bad ki lad pathai khubor hadien ka jingialang, u la ong haba ianujor bad katto katne kiwei ki jylla jong ka ri, ka jingdon ki kam beain ha Meghalaya ka dang duna, hynrei, u la bynrap ba ki don ki case ba iadei bad ki jingdih pynbuaid bad ka Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) ha ka Jylla bad pynthikna ia ka jingtehlakam ia ki kam beain ka long kaba donkam bha.
U Myntri u la ong ba ha kane ka sngi u la leit jngoh ia ka Juvenile Centre, kawei ka hospital bad kawei ka Dispensary. U la pynpaw ka jingsngewkhia jong u halor ki case jong kiba dang khynnah – na ki 17 ngut ki khynnah shynrang ba don ha juvenile centre, 15 tylli kidei ki case jong ka POCSO.
U la ong ba ki kam beain da ki khynnah ka dei ka kam kaba don jingma namar ka ktah ia ka imlang sahlang ha ka ri. Ka jingkiew ki kam beain da ki khynnah ka dei kaba la ktah ia ka pyrthei baroh kawei bad ki khynnah mynta ki don kti ha ki kam ba kham shyrkhei. Kadei ka jingeh kaba sngewkhia na ka bynta ka ri kaba donkam ban peit bha ia kane, u la bynrap.
U MoS u la ban halor ka bynta jong ka imlang sahlang, ki kmie ki kpa bad ki paralok jong ki. Ka jingiashim bynta ka imlang sahlang ha ka jingai jinghikai ha ki kam kiba iadei bad ki kam beain jong ki khynnah kalong kaba donkam, u la bynrap.
“Ki don bun ki bynta kum ka imlang sahlang, ka ioh ka kot bad kiwei kiwei ba pynlong ia u khynnah ban leh ia ki kam beain. Kadei ka kamram jong ngi ban sngewthuh kiei ki jinglong jingman ba pynlong ia u khynnah ban leh ia ka kam beain,” u la ong ha ka jingiakren bad ki lad pathai khubor.
U Prof. Baghel u la ong ba ki nongialang Balang ki don ka bynta kaba khraw ban wanrah jingkylla ha u khynnah uba shem jingeh. “Lyngba ka jingialam lynti kaba dei bad ka jingkyrshan, ngi lah ban wanrah ia ka jingkylla ha ki khynnah.
Ki jaka kidei ban kynthup shuh shuh ia ki kam ialehkai, ka yoga, jingpynleit jingmut bad ki jingialang ba kynja mynsiem na ka bynta ki khynnah khnang ba kin lah ban lait na ka por jong ki jingkulmar jingmut ba ki iakynduh namar ki jinglong jingman jong ka rukom im ba ki ju don mynshuwa,” la ong u Myntri.
U la ong ba kiba haiing kidei ban peitngor ia ki kam jong ki khun jong ki khnang ban pynthikna ba kin nym ngop ha ki riewsniew. “La khein ia ka Jylla kum ka nongiada jong ka imlang sahlang bad kadei ka kamram ban iarap ia i khynnah ban lait na ka jingeh,” u la ban jur.
U la pynpaw ka jingsngewhun halor ka jinglong ka kam ha Meghalaya bad ka percentage jong ka jingpyndonkam ia ki pisa. Ha kaba iadei bad ka jingkyrpad shuh shuh na ka bynta ka jingiarap pisa ban kyntiew ia ki jingdon jingem da ka Jylla, u Myntri u la ong ba ka tnat jong u ka la mang pisa T. 16 klur dang shen bad un sa pyrkhat ia kane.
Hadien ba la peit bniah ia ka jinglong ka jingpyndonkam ia ki pisa, ha kaba iadei bad ka jingai pisa shuh shuh sha ka jylla. U la ong ruh, “Nga sngewkmen ba ka Sorkar pdeng ka la mang palat T. 700 klur na ka bynta ban kyntiew ia ki jingdon jingem, khamtam na ka bynta ka kam jong san tylli ki iingbishar POCSO. U Myntri Sorkar pdeng u la pyntip ba kadei katkum ka jingbthah jong u Myntri Rangbah duh ka ri ba u wan jngoh ia ka jylla Meghalaya bad Assam.
Ka thong jong ka jingwan jong u kalong ban lum jingtip halor ka jingpyntreikam ia ki skhim Sorkar pdeng ha kine ki Jylla, ban leit jngoh ia ki jaka bad ban peitngor ia ka jingpyntreikam ia ki skhim bad ban peit bniah ia ki kam jong ka tnat, ba iadei bad ka Tnat ba dei khmih ma u kumjuh ruh kiwei ki tnat.
