New Delhi, Nailur 22: Ka Sorkar India ka dang shim ia ki sienjam ba heh ha ka jingkyntiew ia ka jinglong jingman jong ka Compressed Biogas (CBG). Ka thong ia kane ka kam ka dei ban pynmih 15 MMT ka CBG ha ka shi snem. Katba kane ka sienjam ka la sdang ban pynbiang sa kawei ka lad kaba lait na ki lad ka leit ka wan ba pyndonkam ia ki tyllong fossil fuel, kiwei kiwei ki jingmyntoi kiba bun ki la sdang mih tang mynta.
Ka CBG ka don ka lad ban don ka bynta ba heh ha ki thong net zero jong ka Sorkar India. 15 MMT ka CBG ka lah ban wan bujli ia ka jingdonkam natural gas ha ka ri ba pyndonkam ha ki CNG (T)/PNG (D) jong ki kam CGD ha u snem 2030.
Ka jing duna ka jingdon carbon ha ka khyndew ka dei kaba lah ban pynthymmai biang da kaba pyndonkam ia ka FOM ba pynmih ha ki jaka pynmih CBG.
Ka Fermented Organic Manure (FOM) ka lah ruh ban wan buji katto katne bynta ia ki dawai sboh lyngba ka jingkyntiew ia ka nitrogen bad phosphorous na ki dawai sboh ha ka khyndew lyngba ka jingkyntiew ka jingdon carbon.
Kane kaba la sdang kum ka sienjam jong ka Sorkar ka la kylla sha ka bynta ba la peit bniah bha kaba don shibun ki skhim bad ki kam bapher bapher. Ka Tnad Petroleum and Natural Gas ka la wanrah ia ka skhim ban ai jingkyrshan pisa ban thied ia ki korbiomass aggregation ban thied ia ka biomass.
Ka jingkyrshan pisa ban pyniasoh lyngba ki pipe ia ki jaka pynmih CBG bad ka rynsan CGD bad ruh ka jingdonkam ban khleh CBG da ki kynhun kiba trei ha ki kam CGD. Ka tnad Kam Sboh ka la wanrah ia ka Jingkyrshan ban kyntiew ia ka iew na ka bynta ka FOM.
Ta Tnad Kam Bording ba Thymmai bad ba Lah Ban Pynthymmai ka wanrah ia ki kam hapoh ka Jingiarap Pisa ka Sorkar Pdeng. Kumjuh, ki Sorkar Jylla ki ai jingkyrshan ia kane ka kam lyngba ki jingai jingmyntoi kum ka jaka ha ka dor ba la pynduna, ki subsidy na ka bynta ka jingthied ia ki jingbam ia ki jingri, ki single window clearance, ka jingpeit shuwa ia ki jingthied jaka, bad kiwei kiwei.
Hynrei, ki lad pynmih pisa na kane ka kam ruh kam pat iaidbeit. Baroh ki lad kamaikim pat poi sha ki kyrdan kiba ki lah ban poi. Ka jingkamai na ka FOM, kaba dei ka bynta kaba heh kaba mih na kane ka kam, ka dei ka bym pat skhem. Ka kam carbon credit kam pat urlonglut.
Kane ka wanrah ia ki jingartatien shaphang ka jingpynmih bad jingpynkylla pisa ia ka carbon credit. Ka jing bym pynkylla pisa ia baroh ki lad kamai ka wanrah ruh ia ki jingma ia ki jaka ai ram, bad kane ka ktah ia ka jingkiew shaphrang jong kane ka kam.
Ka jing duna ha ka jingpynkyllapisa pura ia ka FOM kaba pynmih ka la ialam sha ka jingphai sha ka gas ban pynthikna ka jingseisoh jong ki jingthung. Mynta, ka gas ba pynmih na ki jaka pynmih CBG ka hap bah ia ka jingkhia kum ka jinglong marwei ha ka jingioh jingkamai jong ki longiing.
Ki jingeh kiba iadei bad ka jingdawa ha katto katne ki thain jong ka ri, ki ktah ia ka jingthied pura ia ka gas. Kane ka buh jingeh ia ki jaka pynmih CBG ba kin iohnong ba ia kane ka kam ba kan kiewshaphrang. Dei ban pynmih jingkamai na ka gas, FOM bad ki bynta kiba iadei bad ka jingkhuid lane ka carbon credit kaba don na ka bynta kane ka kam.
Ka jingpeit bniah ka Sorkar ban pynthikna ia ka jingshim ia ka CBG ka la ialam sha ka jingkiew jan ar shah ha ka jingdie ia ka gas na ka 12,000 ton ha u snem mang tyngka 2022-23 sha ka 19,000 ton ha u snem mang tyngka 2023-24.
Ka jingtip kaba don shaphang ka jingshim na ka bynta ki ar bnai jong u snem mang tyngka 2024-25 ka pyni ba ka jingshim ia ka CBG kan kiew palat ar shah mynta u snem. Hynrei ki don ki jingeh ha ka jingshim ia ka gas namar ba ym don jingryntih ha ka jingdawa ia ka CNG/PNG.
Ka Sorkar ka la wanrah ia ka skhim ban kynshan ia ka jingpyniasoh lyngba ki pipe hapdeng ki jaka pynmih CBG bad ka rynsan CGD ban iarap ia ka jingpynthiknaia ka jingshim pura ia ka gas ba pynmih. Ka jingtei ia ka CBG grid kan pynbeit ia ka jingeh jong ka jing duna ka jingdawa ia ka CNG/PNG.
Donkam ruh ban plie lad ia ka CBG lyngba ka rynsan CGD khnang ban lah ban pynbiang CBG sha ki jaka pdeng jong ka jingdawa ha kylleng ka ri. Ka jingwanrah ia ka CBG ha ki pipe, kumba long ha ki ri hapoh Europe kum ka Germany ka lah ban iarap ban wanrah ia ka hapoh ka jingkiew ka jingpyndonkam ia ka gas ha ka ri.
Ka Sorkar ka la pynbnaia ka MDA ha ka jingdie ia ka FOM da ki kompani pyniaid sboh. Hynrei kane ka skhim kam pat iaidbha namar ar tylli ki jinglong ba kyrpang jong ka FOM ba pynmih. Ha kaba nyngkong, katba ka FOM ka dei ka tyllong kaba biang bha ban ai carbon ia ka khyndew.
Ka jing duna ka jingtei ha ka ka pynlong ba ki kompanisboh ki kham kiar ia ka jingshim bad ka jingdie ia kane sha ki nongrep. Ka ba ar pat ka dei ka jingdon ka um ha kane ka mar kaba buh jingjynjar ha ka jingbuh bad ka jingpynkitia ka. Kaba duna ruh ka dei ka jingkloi ki nongrep ban pyndonkam ia kane ka tyllong kaba biang bha ban pynbiang carbon ha ki jaka rep jong ki.
Ka jingdon carbon ha ka khyndew ka India bad ha ki jylla ka thain Shatei jong ka India kum ka Haryana, Punjab, UP bad Rajasthan ka dei kaba duna bha. Kane ka ktah ruh ia ka bor jong ka khyndew ban pyndonkam lut ia ka nitrogen bad phosphorous kiba don ha ki dawai sboh kiba la ber ha ka khyndew ban kyntiew ia ka jingseisoh jong ka.
Ka long kaba donkam ban kyntiew ia ka jingdon ka carbon ha ka khyndew khnang ban pynbiang ia ka na ka bynta ka kam rep bad ban kyntiew ia ka bor ban pdiang ia ka bor jong ka nitrogen bad phosphorus. Ka long ruh kaba donkam ban ai bynta ia ki nongrep ha kane ka kam da kaba ai jingmyntoi ia ki.
Na ka bynta ka jingshim bad ka jingpyndonkam ia ka FOM ha ka rukom kaba seisoh, ka jingai jingmyntoi ia ki nongrep da ka Sorkar na ka bynta man ka ton ka organic carbon kaba ioh biang na ka khyndew ka lah ban ai jingiarap. Ki nongpynmih CBG ki lah ban peit ia ki bynta logistic ban pynbiang FOM ia ki nongrep.
Ia ka bai logistic bad ka dor FOM lah ban pynkylla pisa da ki nongpynmih CBG lyngba ka jingdie ia ki syrnotjong ka organic carbon ba la ioh biang bad lah ban bthah ia ki ban peit lang ia ki jingkut jingmut net zero lyngba ka jingdie ia ki sboh sha ki nongrep.
Kane kan pynbeit ia ka jingduna ka jingdon carbon ha ka khyndew bad wanrah ia ka jing duna ha ka jingdonkam bad ka jingmang tyngka na ka bynta ka subsidy ia ki sboh bad kan pynkylla pisa pura ruh ia ka jingpynmih ia ka FOM bad kan pynbeit ruh ia ka jingeh jong ka jingpynduna ka jingpynmihjaboh na ki kam kiba iadei bd ka sboh.
Ha kaba iadei bad ka gas, ka Sorkar ka la wanrah ia ka jingdonkam ban khleh da ki kynhun CDG, kaba kynthup ia ka bynta ban ai ia ki syrnot renewable gas certificate (RGC). Ka plie lad ruh ia ki bor ba dei peit ba kin wanrah ia ka rukom treikam na ka bynta ka jingpynkylla pisa ia kine ki RGC.
Ha kajuh ka por, ka India ka dang iatrei lang bad kiwei kiwei ki ri ban rah shakhmat ia ka World Biofuel Alliance. Ka jingpdiang kangia ka rukom treikam na ka bynta ki RGC ba pynmih ha India kan iarap bha ha ka jingplie lad ia ka jingshalan ia kine ki syrnot bad ka jingpynkylla pisa ia kane ka kam. Katba ki don katto katne ki jingteh ha ka jingshalania ka biofuel na India, kane kam iadei bad ki bynta ka jingkhuid jong ka biofuel.
Ka jingshongdor jong kine ki bynta kan iarap ia ka bynta jong ka gas kaba lah ban die ha ka jaka jong kiwei kiwei ki gas – domestic gas/LNG, bad kiwei kiwei kiba don ha ka iew.
Namar ka jingdon ka CBG hajan ki jaka treikam, ka bai logistics kan long kaba duna bha haba ianujor bad ka LNG / RLNG kaba donkam ia ka bai pynpoi bad ka bai khajna ha ryngkat ka jinghappynkitjngai. Ki kynhun ruh kin ym artatien ban thied ia ka CBG namar kane kan pynduna ia ka bai logistics jong ki.
Ka jingpynliatia kane ka kam na ka carbon kan kiew da kaba pynkylla um ia ka CBG sha ka BioLNGbad ka jingpyndonkam ia ka LNG ha ka jingpynkitjngai. Ia ki jaka kiba jngai na ki jaka CNG/PNG ym donkam ban kyntiew haduh ba kin da lah ban pdiang baroh ka CBG kaba pynmih.
Ka jingpynkylla ia ka CBG sha ka BioLNGbad ka jingpynkit ia kane sha ki jaka ba donkam kan iarap ia ka jingpyndonkam ia ka CBG bad ka jingpynduna ia ka jingpynmih carbon na ki kam pynkit mar. Ka bai pynkylla um ia ka CBG ka dei kaba lah ban iabah lang da baroh da kaba pynlong ia ka kum shi bynta ka gas kaba pynbiang sha ki kynhun CGD.
Ka Sorkar ka dang trei ban weng ia ki jingeh ha kane ka kam. Ka jingkyrshan na ki bank ha ka kam bei tyngka ha ki kam kiba khuid kan iarap bha ia ka jingkyntiew ia kane ka kam. Ka jingshalania ki green credit kan wanrah ia ka jingryntih ha kane ka kam bad kan wanrahforex ruh sha ka ri.
Ka lynti sha ka jingkylla ha ki kam bording ka dang ap ban ioh ia ka jingshai na ka gas kaba khuid la thoh da u Anand Kumar Jha, Director (Gas Projects), MoPNG.
