New Delhi, Nailur 27: U Bhupender Yadav, Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ka tnat bylla u la pyllait ia ka kaiphod halor kaba saw (Kyllalyngkot-Lber, 2022) jong ka ki lai bnai kaba long shi bynta ka Ri India kaba jurip ia ka ioh kam iohjam ha ka Ri ia kaba la tip kum ka All India Quarterly Establishment based Employment Survey (AQEES).
La sdang ia ka AQEES da ka Labour Bureau ban ai ki jingantad man ka lai bnai shaphang ka jingiohkam bad ki kam kiba iadei bad kane ha ki jaka trei ba la ithuh bad ruh ha ki kam shimet kiba hap hapoh 9 tylli ki thup ba la jied kiba don ka bynta kaba bun tam ha ka jingiohkam bad kiba lait na ki kam rep.
Kine ki 9 tylli ki thup ba la jied ki long ka kam shna tiar, kam shna jingshna, ka kam khaii, ka kam ka leit ka wan, ka kam pule puthi, ka koit ka khiah, ki jaka sah briew bad ki jaka bam, IT / BPO bad ki kam kiba iadei bad ka pisa pilain.
Ka All India Quarterly Establishment based Employment Survey (AQEES)” ka don ar tylli ki bynta–kaba nyngkong ka dei ka “Quarterly Employment Survey (QES)” bad kaba ar ka dei ka “Area Frame Establishment Survey (AFES)”. Kaba nyngkong ka iadei bad ki jaka trei kiba don palat 10 ngut ki nongtrei bad kaba ar ka iadei bad ki jaka trei kiba don hapoh 9 ngut ki nongtrei.
Ia ka QES kum shi bynta ka AQEES la sdang ha u Iaiong, 2021 ban lum jingtip kaba iadei bad ka jingiohkam bad ki kam kiba iadei bad kane ha ki kam ba la ithuh ha ka ioh ka kot. Ha man ka 3 bnai, la lum jingtip na kumba 12,000 tylli ki jaka trei. Ia ka kaiphod kaba nyngkong na ka bynta u Iaiong – Jylliew, 2021 la pyllait ha u Nailur, 2021
Haba pyllait ia kane ka kaiphod na ka bynta ka quarter ba 4, u Myntri Sorkar Pdeng u la ong ba ka jingiohkam ka dang kiew ha kine ki kam ba la jied ban peit. Ka jingantadia ka jingiohkam ka la kiew na ka 3.14 klur na ka bynta ka quarter ba lai (Nailur-Nohprah, 2021) sha ka 3.18 klur ha u quarter ba 4 (Kyllalyngkot-Lber, 2022).
Ka long kaba donkam ban pyni hangne ba ka jingiohkam ha kine ki 9 jait ki kam ba la jied ka long 2.37 klur katkum ka jingioh jingtip ha ka Economic Census (2013-14) ba hynriew.
Namar kane ka kaiphod halor ka jingiohkam man ka lai bnai ka long kaba donkam ban sngewthuh ia ka jingpynbiang ia ki kam bad ki mar ba donkam lane ka Periodic Labour Force Survey (PLFS), kan pyndap ia ki jaka ba suda ha ka jingiohkam ha ka ri.
Kumba 3.18 klur ngut ki nongtrei ki trei ha kumba 5.31 lak tylli ki jaka trei ha ka 4th round, haba ianujor bad ki 3.14 klur ngut ha ka quarter ba lai.
Ki kam shna tiar ki don ka bynta kaba bun tam (38.5%) jong ki nongtrei, la bud da ki kam pule puthi (21.7%), ki kam IT/BPO (12%)bad ki kam ka koit ka khiah (10.6%).
Da kaba peit ia ka jingheh ki jaka trei (ka jingbun ki nongtrei), kumba 80% ki jaka trei ki don 10 haduh 99 ngut ki nongtrei. Kaneka la kiew sha ka 88 % lada ngi peit tang ia ki jaka trei kiba don hapoh 10 ngut ki nongtrei. Kumba 12 % ki jaka trei ki don hapoh ka 10 ngut ki nongtrei.
Tang 1.4 % ki jaka trei ki don palat 500 ngut ki nongtrei. Kine ki jaka trei ki don ha ki kam IT/ BPO bad ha ki kam kiba iadei bad ka koit ka khiah.
Ka jingiadon bynta ki longkmie ka la kiewkhyndiatna ka 31.6% ha ka quarter ba lai sha ka 31.8% ha ka quarter ba saw. Hynrei ki longkmie ki don ka bynta kaba 52 % ha ki kam kiba iadei bad ka koit ka khiah, 44% ha ki kam pule puthi, 41% ha ki kam kiba iadei bad ka pisa pilain bad 36% ha ki kam IT/ BPO. Lah ban shu kdew hangne ba ki bun ki longkmie ban ia ki shynrang ha ki kam lajong kiba iadei bad ki kam pisa pilain.
