Shillong, Lber 01: Ka tamasa jied-lamkhmat ka la wai, la sdang pat sa ka hamsaia thaw sorkar. Katno ba la lyng-a bad syier mynsiem ki seng saiñpyrthei bad ki kyrtong ha kylleng satlak ka jylla, katba ki paidbah ki dang ap kyrmen ia kiei kiei ki ba bha na ka bynta ialade shimet, ia la ka longiing longsem, ia la ka kur ka jait, ia la shnong ka thaw, ka imlang sahlang bad kumta ter ter.
Katto ki jingmih ba la khmihlynti na ki seng bad kyrtong ka long ban iohbor synshar ha jylla. Ha ba kdew ia ka phangma ka ba lah ban urlong ha ka lawei ynda la dep thaw sorkar ka long kaei kaei ka ba baroh baroh ki thrang bad angnud ban tip noh kloi katba lah. Kata ka lah ban jia tang lada buh ka kheiñ ka diah na ka maïa ne na ka maïan jong ka sngar janor briew; lehse kumba iathuh lypa ia kaei ka ba lah ban jia.
Baroh ki seng ki la bat lakam ia la ki kyrtong ban tehsong ha la ka kynhun khlem da ailad ban makia mano mano ruh, lait noh tang lada ki kyrtong shimet ki ioh ia ka namjop ba ki lah ban phrung ia lade kat ha ba ki sngewthuh ban myntoi bad ioh kabu katba lah.
Ka antad ia ka namjop jongno jongno ka long ka ba ym lah ban iathuh lypa. Hynrei ka antad ia ka jingmih na kito ki seng ki ba ap kmang ban khajoh sha ka thong jingjop ka long ka ba lah ban pynshongnia katkum ka jinglong jingman ha ka saiñpyrthei ha jylla lyngba ki ryta.
Lada jia ryngkhat ba wan phai biang ka seng NPP ha ka bor synshar te la thikna ba yn shah khynra bad khyllied khongpong ka jylla na ka bynta ban pynkhlaiñ shuh shuh ia ka seng kum ka sengbah ha satlak ka Ri India. Kata ka mut ba yn sa slied lyngkhuit ia ki lad myntoi na la ka jylla na ka bynta ban pynkiew rasong ia la ka seng lajong ha shityllup ka Ri India.
Kiwei kiwei ki lad pynroi ha jylla kin shu long tang ban syrpai na shynrong bad pynkoh jiei ia ki para dkhot ha ka seng bad pynthame ia ki paidbah. Lada jia ryngkhat ba wan ka seng TMC ha ka bor synshar baroh la tip ba uta u ba shah khap thlen shwa ban kyndiah na ka seng Congress, un sa byllud jyndat ia la ki para dkhot ki bym kohnguh katkum ka rukom korbar kam jong u; bad un khi lainuid syndon ia ki sengbhalang bad pyntieng pynsmiej ia ki paidbah haduh ban da suwan.
Ki jingkular ki lah ban urlong tang ha kito ki ba ap kmang ban long ñiangkohnguh bad pynsyrtok ia kito ki ba ud ba nam ia la ka hok ba shisha, katkum ki kular. Ka lute lei lei ka dei ka ba ym lah shuh ban batai da ka ktien briew, namar ba la long thlen lypa naduh shwa ban iakhun ha lympung synshar. Lada wan mano mano na kine ki ar seng ka shem lanot ka la ap lypa ia ka jaitbynriew, lait noh tang lada ka seng UDP kam ap khmih ban pynhiar raibi ha ki paidbynriew salonsar.
Lada jia ryngkhat ba wan ka UDP ha ka bor synshar, lehse ka shai phyrnai ba kyrmen na pongshai ka lah ban thaba, hynrei ka ba iaknieh dohkyndang ban lamkhmat ka lah ban pynpra phum ia ka seng ban leit dem biang ha kita ki ba la ju mlien ban long kynrad.
Ha ka ba iaknieh ban ialam na phrang, ynda phaidien kin shem ba ym don pat ki ba bud namar baroh baroh lah ia kiew ryngkeh ban phngian ha khet ban thung syiem pat da u ba na bar jong ka seng. Kiwei kiwei ki seng riewlum, khlem da jer kyrteng te lehse kim pat lah ban khajoh ban ioh phngian lang ha ka khet namar ba kin hun hi tang ban shu ioh dohkyndang da ka ba sap shyieng ruh la biang ban snoh rdin bad pynieng ryndang malu mala.
lada jia ryngkhat ba khie wahleng ka seng Congress kumno re kumno ban ioh thaw sorkar, la sngewthuh lypa ba donkam ban synrop bad kiwei pat ki seng. Ha ka saiñpyrthei ym lah thikna lada ka lah ban jied ia ka seng NPP ne seng UDP ban ia synrop ha ka synshar, namar ba la ia ingtyrkhong lypa bad ka TMC ne BJP.
La kumno kumno ym lah ruh ban antad ba lehse ka banse kan thom ia ka sang da ka ba lah ban syllok bad ka TMC lada ym don lad da kumwei pat lane lada biang ka thew ka woh, ka kheiñ ka diah ha ka seng ka dang na kyrpong barieh, hynrei bad ka BJP te horkit hordang kam lah ban jia da lei lei ruh.
Lada eit ka sim bad kup ka kupar jong ka seng VPP ban ioh ka bor synshar, katta ruh yn jynjar ka jied shiah subani da kano ka seng ka ba lah ban syllok lang ha ka synshar khadar, namar ba naduh sdang ki la long lypa ki ba phikir ban kyndiah na kino kino ki kyrtong ne ki seng ki ba la budnam lypa, khamtam ha ka liang ka bamsap bampong.
Kaei ka ba lah ban khihwin thlim ha ka synshar khadar ka long lada ka seng BJP ka lah ban khajoh namjop palat ia ka arngut ki kyrtong kumba long ha ka sien ba la leit.
Lada tang ar ngut ki dkhot ruh ka BJP ka lah ban kyrkait huleng la kum ban pait sa ki ksing shkor, tang na ka daw ba ka don ka iktiar synshar khadar ha ka sorkar kmie; kumta lada ioh namjop palat na kata te la thikna ban phaloh ka jylli synshar haduh ban da lko hi pom bad tdem hi thui ka lyngwiar paidbah ha ka imlang sahlang.
La kumno kumno ruh ki seng riewlum kum ka UDP ki ba la mlien ban sdien lehse kin dang marmlien hi kumta bad kiwei kiwei ki seng riewlum kin shu snoh rdin kat na ba bit thit, lait noh tang ka VPP ka ba la pynpaw thikna ban saitkhuid ia ka jyrsieh bamsap ka ba la rben la bthi.
Kumta lada ym lah ban khajoh ha ka namjop ba pura, kan long pat ka kyllang ka ban kynther langthari na liang pyrshah ha iing dorbar thawaiñ haduh ban da kyiuh kap kap bad khynñiuh rih kito ki ba la kynton lypa ka budnam ha ka saiñpyrthei naduh mynshwa.
Kyntang iawai, lada ka thong ka long ban ioh da u ne ka khliehdur nongsynshar ha jylla da ki rangbah Khasi, lehse don tang katto katne kiei kiei ki ba dei ban puson. Man la ka khep ba pyrshang tehsong ia ki seng riewlum katta nang pra bad dang mih shuh shuh da kiwei pat ki ba ym lah ban khajoh shano shano ruh.
Wat lada u nongialam ha khliehduh ka VPP u la dei teng u dkhot ba kongsan ha ka seng UDP bad HSPDP, hynrei u la mih jyndat ha la ka nongrim bad la sah ingtyrkhong bad ki nongialam ba mynta jong kita ki seng.
Kumta ka jingshisha ka long ba horkit hordang ki seng riewlum kin ym ia tylli bad kin hun hi ban shu kyrkait narud na kiar lane ban snoh rdin kat ki ba thaw sorkar tang ban ioh dohkyndang tang shi saphit ruh, khlem nud ban saham lane ka kynhun ba kham khlaiñ kum ka UDP kin shu byrngem kum ki ksew kuhiw ha tyngkong dwar synshar.
Ha ka imlang shalang Khasi, ka sur kyrhuh u Bah Ardent, sur kyrkait ka Kong Angela, sur khñium u Bah K P Paniang, ne sur pasiaw u Bah Gavin ne sur set-op ka KHNAM lane sur kyang shla ki sengbhalang ka kren kob ‘Mangi’ paw na shyllang katba ‘Manga’ rieh na lyngkdong ban pyrta ba dei tang ma ki ba biang tam, kiwei kim biang.
Ka sur paidbah ba shisha ka pyrta jam ‘Ko Khynriam, Ko Pnar, Ko Bhoi, Ko War, Ko Lyngam, Ko Haharam’ lada kita ki nongialam ki shahshkor ia kata ka sur ka ba ong ‘Ynnai byrngem ha rud dpei kum ka miaw, namar ym don rympei ban ksan bad ban rem ha dorbar dang pajih, namar ba tang ha tyngkong dorbar ruh ym ioh lad pura ba ia phngian lut baroh baroh; kumta to tehsong shitylli bad jied tang uwei u rangbah ban ialam ha khlieh duh’.
Na kata ka daw ka sur paidbah ba shisha ka pyrta ba baroh kita ki ba la jer ki dei ban tyngkan la ka malade ha la shimet bad jynsur mynsiem ba iakdup lang shitylli ban tehsong ha kawei ka kynhun, wat lada dei ban kynthup ia kano kano ka seng saiñpyrthei ba dang don ka snap Khasi ba shynna.
