Donkam nongialam ban kren ia u pud u sam ki ban aiti ialade kum u syiem tirot sing: Bah John 

Shillong, Naitung 16: Sa shisien ngi kynmaw ia ka sngi khlad kaba 186 jong u u khlaw wait ka Ri u Tirot Sing Syiemlieh, u la iakhun ia ka jinglaitluid na ka jingsynshar donbor ki phareng.

Mynta hapdeng katne snem ha kane ka pateng 2021 ngi dang iai don ha ki ba bun ki jingiakhun bad baroh ngi ia synniang ban ia khun ha la ki jong ki jong ki kyrdan treikam naduh ka Sorkar Jylla, ki lai District Council, ki 60 MLA, 90 MDC, 3 MP,  ki seng treimon sngewbha, ki nonghikai, ki nongsynshar Shnong, ki nongsynshar Raid haduh ki nongsynshar Hima.

Ki synjuk nongsynshar bapher bapher, ki balang niam jingngeit bapher bapher  baroh ki ia leh ia la ka jong ka bynta ban iakhun na ka bynta ka Ri bad ka jaidbynreiw na ka bynta ka jinglaitluid ka jingshngain ka Ri Khasi baieid jong ngi. !

Ha kum kane ka por ai khublei ia ka Sorkar India kaba khatduh khatwai ka la wan shakhmat da lade hi ban tuklar ia ka jingsah teng ka jingiapynbeit ia u pud u sam hapdeng ka jylla Meghalaya bad Assam, bad ngi kyrmen ba lehse lyngba kane ka jingiakren kan mih ka jingpyndep ia ki jingiateh bad ki jingkular kumba la pruid dak ha ka Instrument of Accession bad Annexed Agreement (IOA&AA) kaba 17 August 1948.

“Ngi kyrmen ba ka dulir bad ki kyndon 1, 2, 3, 4, bad 5 kin paw ha ba shai kyrpang hapoh ka Article 370-A ka Constitution Ri India ka ban sa plie lynti ia ka jingsaindur kaba thymmai ia ki Hima Khasi States hapoh ka Assembly.

Federation of Khasi States katkum ka kyndon 5 jong ka IOA & AA kaba kynthup 87 ngut ki dkhot kaba kynthup 54 ngut kiba jied paidbah, 25 ki khlieh nongsynshar 8 ngut kiba shu sieh bad ka la long ruh ka Assembly kaba nyngkong jong ki Khasi States kaba la plie da u lat ka jylla Assam ha ka 29 tarik April 1949”.

Namar kum ba long mynta ka jingkren jong u Chief Minister Assam u Shri Himanta Sarma, hapoh Assam Assembly ba ki paidbah ka jylla Meghalaya ki la kyntur pud sha ka jylla Assam, ka long kaba bakla, lehse u la shah ialam bakla ha ki officer ka jylla Assam namar ioh kumba long shane kiba bun ki officer thymmai kim tip ia ka nongrim ka histori jong ka Ri Khasi bad khamtam ki Khasi States.

La sngewdei ban pynshai biang kumba ngi la pyrshang ban pynshai mynta la bun bun snem ba katkum ka jingdkoh ka jingsah teng ban pynbeit ia ka hok ki Khasi States ka paw shai hapoh ka Constitution Ri India naduh ka 26 January 1950 naduh ba treikam ia ka Constitution Ri India bad ka kdew kumne harum.

Hapoh ka  First  Schedule ;   2. Assam  – The territories which immediately before the commencement of this Constitution were comprised in the Province of Assamthe Khasi States and the Assam Tribal Areas, but excluding the territories specified in the Schedule to the Assam (Alteration of Boundaries) Act, 1951 4 [and the territories specified in sub-section (1) of section 3 of the State of Nagaland Act, 1962] 5 [and the territories specified in sections 5, 6 and 7 of the North-Eastern Areas (Reorganisation) Act, 1971] 6 [and the territories referred to in Part I of the Second Schedule to the Constitution (One Hundredth Amendment) Act, 2015, notwithstanding anything contained in clause (a) of section 3 of the Constitution (Ninth Amendment) Act, 1960, so far as it relates to the territories referred to in Part I of the Second Schedule to the Constitution (One Hundredth Amendment) Act, 2015.]

Ka jingpaw shai ki ktien “the Khasi States” ha ka first schedule ki long kawei na ki sakhi ba ki Hima Khasi States kim shym soi ia ki dulir “Instrument of Merger” katkum ki kyndon ain kumba la hap ban soi palat 540 tam ki Hima Syiem (Princely States) hapoh Ri india.

Kumta haba ia kren ia u pud u sam jong ka jylla Meghalaya ka long kaba kongsan ia ka Sorkar Jylla Meghalaya ki nongialam ka jaidbynriew ba kin sngewthuh shai haba ia kren ia u pud u sam bad ka Sorkar India ne bad ka Sorkar jylla Assam, bad ngim dei da lei lei ban pyndem ialade halor kane ka nongrim lada ngin ong ba ngi long kiba kyrpang ka jaidbynriew.

Ka jingpynbeit ia u pud u sam jong ki Khasi States ka dei ban long halor ka nongrim jong ki kyndon jingiatehki jingiakut katkum  1,2,3,4, bad 5 jong ka IOA & AA jong ki Hima Khasi States. Ha kum kane ka sngi ngi sngewdei ban pynpaw ia katto katne lehse kaba ka Ri Khasi Jaintia ki iai ap khmih bha ki long.

i)ba ka Sorkar India kan pyndep ia ki jingiateh bad ki jingkular kumba la pruid dak ha ka Instrument of Accession bad Annexed Agreement (IOA&AA) kaba 17 August 1948 khnang ba kane ka dulir bad ki kyndon 1, 2, 3, 4, bad 5 kin paw ha ba shai kyrpang hapoh ka Article 370-A ka Constitution Ri India kaban sa plie lynti ia ka jingsaindur kaba thymmai ia ki Hima Khasi States hapoh ka Federation of Khasi States.

ii) ban ioh ia ka jingshngain bad jingshai halor u pud u sam uba ki Khasi States, ka Ri lum Garo (Meghalaya) bad ka Assam,

ii) ka jingsahteng ka jingdawa ban pynjari ia ka ILP katkum ki hok jong ka Bengal Eastern Frontier Regulation (BEFR) 1873, .

iii) ka jingdonkam ban pynbeit kyrkieh ia ka SC & ST (Amendment) Act 1976,

  1. iv) ka jingsahteng ka jingpynrung ia ka ktien khasi hapoh ka Eighth Schedule,
  2. v) ki jingtyngkhuh ki ain kiba bun bad ki Riti dustur kaba pynlong be-ain ia ngi ha ki hok namar ka jingsah teng ban pynbeit ia ka IOA &AA
  3. vi) ka jingangnud jong ki Khlieh Nongsynshar Ka Ri Khasi ban pyniatylli ia baroh ha  kawei ka jingsynshar kaba la shah pynkhlad bad pynkad arliang da ka jingpynbna notification No. TAD/R/50/64 dated 23.11.1964ia ka United Khasi & Jaintia Hill Autonomous District Council (UK&JHADC) naduh u snem 1964.

vii) ka jingsahteng ki rai dorbar Meghalaya Assembly haduh kine ki sngi.

viii) ka jingsahteng ban pynbeit ia ka ain The United Khasi and Jaintia Hills District (Appointment and Succession of Chiefs and Headmen) Act 1959 kaba la pynbakla kaba la ktah jur ia ka Riti Dustur ka dur ka dar jong u Khasi hakhmat ka pyrthei.

  1. ix) ban pynbeit kyrkieh ia ka The Meghalaya Transfer of Land (Regulation) Act 1971

Ngi la pynmih ruh ia ka kot dang shen halor ka histori ka Federation of Khasi States naduh ki snem 1973 haduh  2017 bad la buh online ia kiba kwah ban pule bad download khlem jingsiew lynbga ka http://www.ticijournals.org/wp-content/uploads/2021/05/The-Federation-of-Khasi-States-History-Epistemology-and-Politics.pdf  khnang ba kin shai halor u pud u sam ka Ri Khasi bad Jylla Meghalaya.

Kitei ki long ki jingiakhun kiba ki khun ki hajar ka Ri Khasi ki iai iakhun haduh kine ki sngi ban buddien ia ki lynti iaid jong u Syiem Tirot Sing Syiemlieh, Syiem Hima Nongkhlaw.

Ngi iai kyrmen ba ki nongialam ka jylla kin shim khia ban kular ha kum kane ka sngi ba kin ieng skhem halor kitei ki nongrim ban ia khun kum u Syiem Tirot  Sing khlem sangeh. La ong u bah John F Kharshiing shongknor ka Grand Council of Chiefs of Meghalaya, Adviser & Spokesperson, Federation  of Khasi States.

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*

Where to buy Vidalista Professional 20 Mg (Tadalafil) tablet