Ka ktien TIP ka long ka ba iar haduh katta katta ba ka kynthup byllai ki jingmut: Bah Raphael

Shillong, Nohprah 03: Ka ktien TIP ka long ka ba iar haduh katta katta ba ka kynthup byllai ki jingmut ba la shem jingeh ban kdew marryngkat katkum ka ktien phareng. Lehse lah ban kam ba ka sdang shwa na ka tipbriew tipblei bad tipkur tipkha. Nangta ha ba nang ne tbit ban leh ia kaei kaei la ong TIP, ha ba bna ne iohsngew shaphang kano kano ka ba la phah kyrwoh ne pathai ruh la ong TIP.

ka ba lyngngoh ha ka rukom kren pat ka don ki jingmut ba marpyrshah namar ha ba bna ne iohsngew ia kaei kaei lane ha ba nang ne tbit ha kaei kaei la ju kdew ba Tip, ha kawei ka liang pat ha ba ym bna ne iohsngew lane ha ba ym nang ne tbit ia kano kano tuh la ju ong ym tip lane tang Tip. Kumta la kdew kham shai kumne harum:

 Knowledge/ Information: Jingtip (ba la don lypa) ha ka ktien Khasi ‘tip’ ka dei ba nang, ba tbit ban leh kaei kaei, ‘tip’ ka dei ba bna ne iohsngew ia kaei kaei. Kumta ka ba nang bad tbit ha ka jingtip ban leh kaei kaei da lade ka iapher na ka ba bna bad sngew ia ka jingtip ha lade. Lehse lah ban shna ktien thymmai tipnang (knowledge) bad tipbna (information).

Ka don ruh ka ktien ba ia kren ha ka imlang sahlang ba ju ong tipdah (know well) bad ba ju ong tip phngar (well informed). Lada mano mano ba tip janai ia ki ba byllai kiei kiei la ju ong tip dah; lada mano mano ba tip bniah palat ia kaei kaei la ju ong tip phngar.

Kumta lah ban shna kyntien jur kum ‘tipnang tipdah’ bad ‘tipbna tipphngar’ bad kine kiei kiei ki long tang ki ba la shu pashat jingmut lada lah ban pdiang paidbah. Hynrei ka tipbriew tipblei bad tipkur tipkha ka dei ka ba la don lypa naduh dang kynthong ka pyrthei kum ka sneng ka kraw ia ka longbriew manbriew.

Kumba la kdew ha shwa, ki ktien ba la shna hi ki dei ki ba la shu tyrwa bad ba dang donkam ban bishar sani da ki stadsaiñktien batbit lane kano kano ka jingpyrshang ban pynjanai ia ki ktien.

Nalor ki ba la kdew hashwa ki dang don byllai ki kyntien bad ktien ba kongsan ha ka ba la ieh ha ki riewtbit ba kynsai ba kin phrang sani bad bishar bniah shwa ban pyndonkam kum ka ktien tynrai Khasi ha ka thoh ka tar. Ha ka ba iadei bad ka pathai khubor lah ban shna thymmai kumne harum:

Add- Synropkhana: ka mut ka jingthoh ka ba synrop bad ka ba la thoh lypa bad dang iaithoh haduh ban da pura ka khana ban pathai khubor.

Advertisement– Antor: ka mut ka ba pathai khubor khnang ban khring ia ki paidbah na ka bynta ban snohkti bad shim bynta ha kata ka ba la pynphriang jingtip.

Anchor (newsreader)– Riewpathai

Anchor News- Khubor Mattduh: ka mut ka khubor ba la shon ha ka sla ba ha tduh na ka  khmat jong ka kotkhubor.

Assignment– Bhahkam: ka mut ka kam ba la bhah ia ki ba trei ban lum jingtip na ka bynta ban thoh khubor.

Editor– Taithoh: ka mut ia ki dkhot pathai khubor ki ba thoh da ka ba la tai sani shwa ban pynmih.

Feature (story)- Khuborpura: ka mut ka khubor ba la thoh khana pura ia kano kano ka mat ka ba dei ban pathai khubor paidbah.

File (story)- Phahkhubor: ka mut ka ba thoh bad phah ka khubor na la shlem sha kiwei kiwei ki lad pathai khubor.

Hard News- Sankhubor: ka mut ka khubor ka ba la jia ha ba ka dang san dang mer bad ha kajuh ka por ka dei ka khubor ba kongsan.

Headline– Thohkhlieh: ka mut ka ba la thoh ha khlieh duh kham shynna na ka jingthoh bniah ia ka khubor. Lah ban nujor ia kane ka kyntien na ka ktien langthohkhlieh ka ba kdew ia ka blang ba la thoh shun na shyllang bad ka ba thew pharshi ia u briew ba la thoh shun bad ba la pan ban kam trai da u thlen ia ka rngiew.

Journalist/ Media Person– Nongpathai: ka mut ki briew ki ba thoh khubor na ka bynta ban pathai jingtip sha ki paidbah ha ka imlang sahlang.

News Editor– Taithoh Khubor: ka mut ki ba thoh da ka ba tai sani shwa ban pynmih khubor.

Presenter (news)- Rangpulekhubor/ Theipulekhubor: ka mut ki rang ne thei ba kren paidbah ban pathai khubor lyngba ka lad pathai khubor lajong.

Press/ Media- Shlempathai Khubor: ka mut ka shlem ha ka ba ki lad pathai khubor ki pynphriang jingtip sha jylli paidbah.

 

Correspondent- Rangpathai/ Theipathai: ka mut ki shynrang ne kynthei ha ka thoh khubor ban pathai paidbah ha ka imlang sahlang.

Reporter- Symbudpathai: ka mut ki symbud ha ka ba thoh ban pathai khubor.

Proofreading– Pulepeitthuh: ka mut ba pule bniah da ka ba peit thuh sani ia ki kyntien ba pule ha ka jingthoh.

Soft News– Jaikhubor: ka mut ka khubor ba thoh ia ka khana ka ba jem jai jai ba ym khia than ne kyrkieh ban pathai.

Breaking News- Kiehkhubor: ka mut ka khubor ka ba kyrkieh ban pathai shwa ban pynmih kiwei kiwei ki lad pathai khubor.

Ha ka ba iadei bad ki shlem pathai khubor lyngba ka stadtip korpathai (information technology) kum ka korseidur korseisur (television) bad kum ka bynthuiñ snurpathai (internet network) lah ban jer katto katne ki kyntien ki ba iadei bad ka kam pathai khubor bad kiwei kiwei ki bynta jong ka stadtip thymmai.

Computer- Korputar: ka mut ka kor ba lah ban pule bad ban thoh ban tar (kane ka kyntien ba thaw u Bah H H Mohrmen).

Laptop– Korpneh: ka mut ka kor pule bad thoh ba lah ban shong ha pneh.

Data- Suptip: ka mut ka thup ne u sup ba kynshew bad tyngkai jingtip.

Online- Pursnoh: ka mut ka ba pur da ka ba snoh lyngba kaei kaei ka ba iasoh lang.

Offline– Purlait: ka mut ka ba pur khlem da snoh lyngba bad lait na kaei kaei.

Portal- Tyngkongpathai: ka mut ka tyngkong ban pur lyngba ka snurpathai.

 

 

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*

Where to buy Vidalista Professional 20 Mg (Tadalafil) tablet