Shillong, Rymphang 04: U President ka seng kmie ka Hynniewtrep Achik National Movement (HANM) u bah Lamphrang Kharbani u la ong ba dei kane ka sorkar kaba la sngap ia ka jingdawa ki paidbah ka jylla kiba la juh dawa la bun bun snem ban shu kynnoh ba kane ka sorkar MDA hapoh ka jingialam jong ka party NPP kam shym la lah ban pynrulong ia ki jingdawa ka long kaba yn nym lah ban pdiang.
U Bah Lamphrang la kdew ia ki katto katne ki jingdawa jong ka jylla bad kum ka jaidbynriew kiba kane ka sorkar MDA kaba la ialam da u Conrad K Sangma kum u myntri rangbah mar ia wan ha ka bor ha u snem 2018 kila shim ia ka rai hapoh ka iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng ban pynrung noh ia ka ktien Khasi bad Garo hapoh ka khyrngit kaba phra jong ka riti synshar jong ka Ri India.
Kum ka jaidbynriew khasi bad Garo kila dawa ia kane da ki bun phew phew snem, ka jingdawa ka long na ki seng bahlang, ka Khasi Aurthor Society bad kiwei kiwei, kane ka dei ka jingdawa jong ka jaidbynriew khasi kaba la slem ia kaba ka sorkar MDA kala pdiang hapoh iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng bad kane ka dang sah bad ka sorkar pdeng.
Haba phai sha ka jingdawa ia ka Inner Line Permit kaba ka jylla baroh kawei kala juh dawa na ka sorkar sha ka por bad khatam ha u snem 2013 ha ka por ba long Chief Minister u Dr Mukul Sangma na ka seng Congress la kren shai ba ym don kam ia ka ILP bad la ai da ka Meghalaya Residential Safety Security Act.
Dei kane ka sorkar MDA ha u bnai Nohprah 2020 kala khot ia ka jingiashong dorbar kaba kyrpang bad ka iing dorbar baroh kawei kala pdiang ia ka rai ban dawa na ka sorkar pdeng ban pyntrei kam ia ka Inner Line Permit ha kane ka jylla Meghalaya bad mynta ka dang sah bad ka sorkar pdeng.
Kitei ki ar tylli ki jingdawa kaba ki paidbah kila dawa la bun bun phew snem hynrei ym shym la ioh ia ka jingkyrshan na ka sorkar jylla dei tang ha kane ka sorkar MDA kaba mynta la pdiang ia kitei ki ar tylli ki jingdawa hapoh ka iing dorbar ban dawa na ka sorkar pdeng ba ka dei ban pynioh ha kane ka jylla Meghalaya.
Na ka liang jong u President ka HANM la ong ba nalor kitei ki ar tylli, kiwei kiba kane ka sorkar MDA kala pyrshang ban leh katkum ka jingdawa ki paidbah ka long ban pynkynriah ia ka Themmetor kaba yn don ban nud ban ktah hynrei kane ka sorkar kala pyrshang, kam pud kam sam bad ka jylla Assam kaba la sahteng sanphew snem kane ka sorkar kala shim khia.
Kiwei ki jingtei kiba ka jylla ka don kam ka dei ka iing dorbar thawain ka jylla kaba la pluh ha u snem 2001 hynrei dei tang ha kane ka sorkar MDA ha u snem 2018 kala shim khia bad kumba ka paw na ka jingkren u Lamphang ka iing dorbar ba kin pyndep ha u bnai Jylliew mynta u snem.
Kum ka Crowbrough Hotel kaba don ha Khyndailad ia kaba la buh mawnongrim naduh u snem 1986 kaba la sah teng bad kaba la long ka jinglehrain ia ka sor Shillong dei ha kane ka sorkar kaba mynta la trei bad la lah ban pyndep sah sa tang ban pyntrei kam ia ka kitei ki long ki katto katne ki bynta kiba kane ka sorkar ka la leh.
Na ka liang jong ka seng ruh ka buh ia ki jingkyntu ia ka sorkar ba kan phai sha ki nongkyndong ruh ha kaba ia dei bad ki surok bad kumba ka long mynta ka leh ia kaba don kam wat ha pdeng ki jingduna kiba bun kaba ki paidbah ki angnud ba ka sorkar ka dei ban leh.
Kum ka seng HANM ka shim ban shu ia kynnoh bad kytnhoh kam long kaba shongnia ki jingduna kin don bad ka jingbym hun kan don hynrei ban shu kynnoh ba kane ka sorkar MDA mynta kam lah ban trei kam kum ka seng ka kyntu ia ki paidbah ba kin da bishar ia ki kam shuwa ba kynnoh, la pynkut u president ka HANM u bah Lamphrang Kharbani.
Ka seng HANM ha ka riti synshar ka seng kala kren shai ba kan nym don bynta bad kano kano ka seng sain pyrthei hynrei kan ai ka jingiaroh ia kano kano ka sorkar kaba trei pat ia ki jingdawa jong ki paidah ka jylla, la ong ba ym dei ban shu ia kynnoh hynrei dei ban da peit ia ki kam.
