Shillong, Rymphang 04: Ka Kiew Pyneh Rngiew kaba 25 sien kynthih ka Lum Sohpetbneng Committee ka Seng Khasi Kmie sha kliar u lum kyntang u Sohpetbneng, ka la long da shisha kaba da iphuh iphieng kaba da shongkun shong Blei da ka jingwan ban ïashim bynta ryntih da u paid ka Bri U Hynñiewtrep Hynñiew Skum u Hynñiaw Wasa.
Kumba ka juh long ha shwa ka kiew pyneh rngiew sha u Sohpetbeng, ka Lum Sohpetbeng Committee ryngkat ka Komiti u Tymmen U San ka Seng Khasi Kmie, ki juh pynlong shwa da ka nguh ka dem, ka shat ka kheiñ ka knia ka khriam ha ki lai tylli ki jaka, katta ha Lum Dorbar ha Lawnongthroh, ha ka Mei Mawbuh bad pynkut pat sa ha ka duwan ka dupat jong u Lum Sohpetbneng.
Ha kane ka kynti kaba mynta ki dak ki shin hi ka kren shai kdar ba U Blei Trai Kynrad ryngkat ki Ryngkew ki Basa ki da wan ban pynpaw ïa la ki jong ki dak ki shin ïa ka jingpdiang ka jong ki ïa kane ka jingkiew eh rngiew bad ia kane ka lehniam la juh tip pat ïa ka kum ka Lehniam Shi Hat Shi Taiew.
Haba kyrtiang dien sha ki 25 tylli ki snem ka jingpynlong ka Seng Khasi Kmie ia kane ka Kiew Pyneh Rngiew shi sien ha ka shi snem, katta ha ka Robibar kaba nyngkong u nai Rymphang, kam dei kaba la shu ïa thaw nang thaw sha da mano re.
Pynban ka da dei kaba kum ki pateng longdien mandien kiba dang bat da ksoh rydin ha la ka jong ka niam hok tynrai, ba shisien shi snem, u khun bynriew u donkam ba un eh la ka jong ka rngiew ka rwiang ka bok ka nusip kaba long kat kum ka bynta bad ka hukum Blei.
Ki rangbah ba la lah ban lam khmat ha ka sien kiew eh rngiew kaba nyngkong eh ha u snem 1999 ki long kum ki jong Rgh Sumar Sing Sawian, (bam kwai ha dwar u Blei), kiwei pat ki riew rangbah kum ki jong u Rgh Dipshon L Nongbri bad baroh ki dkhot ba mynta ka Lum Sohpetbneng Committee, ka Seng Khasi Kmie, kiba im miet bad sngi ba da kumno ban nang pynjanai bad ban ïai pynwandur ïa kane ka lehniam leh rukom ba heh tam u khun Khasi baiar.
Kumba u Khun bynriew haba u kai u padun u shang u krih, u rep u riang u kamai u kajih, ym juh klet ban khlem da ainam ai burom ïa la u Trai Nongbuh Nongthaw, namar na kawei ka samoi sha kawei pat na kawei ka snem sha kawei pat, u khun bynriew u da ïaid lang ryngkat bad ka jingkyrkhu u Blei Trai Kynrad Nongthaw Nongbuh nongsam bynta nongbuh bynta.
Kumta haba u khun bynriew u bit u biang u dap u sup u thiar u ïoh ïa ka khiah krat ka khia stang ka biang ka kamai ka kajih ka trei ka ktah, um juh lyndet na la u Blei Trai Kynrad, hynrei u da ai ïa ka nguh ka dem, kumjuh ruh haba wan jia ka pang ka shitom ka jynjar ka lanot, u phai sha la u nongthaw ba un nguh un dem ha u ban panmap ïa ka lait ka let u khun bynriew.
Kumta ban pynneh ban pynsah ïa ka niam hok kaba nylla bad ruh ban pynieng rasong ïa la ka jong ka pyrkhat niam ba nylla ka tip kur ka tip kha tip briew ka tip Blei bad ban kamai ïa ka hok, mynta ka kynti u paidbah bylleiñ na kylleng sawdong ka ri lum Khai bad Jaiñtia tiap ki la ïa snoh kti lang ban ïa shim bynta shit rhem sha kane ka lehniam .
Kumba ka juh long shwa ka jingsdang ban ïa kiew paidbah, u Riew Tymmen Riew San ka Seng Khasi Kmie, ki da pynlong biang ïa ka nguh ka dem ka dwai ka phirat na khyrdop kaba don mar pyrshah bad ka Pung Umiam, kaba hangne ynda haba la sakhi lut ia ki dak ki shin kum na ka kyntien ka jutang hok kaba la dep ban ïa pan, la sdang ka jingïakiew paidbah sa sha kliar jong u Sohpetbeng, ba don pat ha u ïa ka khana tang jong ka jingïadei hapdeng u khun bynriew bad la u Blei Trai Kynrad, kaba mynnor lyngba ka jingkieng ksiar.
Ynda haba la poi ha kliar u lum bad halor ka duwan ka dupat, ba u riew tymmen riew san, u la shim ïa ka bynta ban pyndep ïa ka nguh ka dem lyngba u khaw bad ka um ban suit ban shor ban pynsum pynsleh ïa ka duwan ka dupat ka dak ban pynkyntang pat ïa ka, da kyntien pun lynti sha U Blei Nongbuh Nongthaw ban kiew ha ka jingkieng ksiar.
Ka long mynta da ka mynsiem khuid nylla ka mynsiem ksiar kaban sa plie lad ïa u paidbah bylleiñ ban ïa ïoh lem ban ïuh kjat halor jong ka bad shipor ban dem pynleit jingmut ïalade bad dwai bad ban ïasaid ïa thew bad U Blei Trai Kynrad ba un ri un kdup un sumar sukher, un theh sei ïa ka kyrkhu ba na sha lyndet ba u khun bynriew un iai bteng ban nang roi parum pareh ha snieh jong kane ka sla pyrthei.
Ïa ka jingïalang la pynïaid da u vice Chairman ka Lum Sohpetbeng Committee u Rgh Païa B Synrem, la ïoh ïa ka kyntien pdiang sngewbha na u Chairman ka Lum Sohpetbneng Committee u Rgh I Sun bad ïa ka kyntien maitphang bad ka khana lyngkot kaba la ai da u Rgh D.L Nongbri vice president Seng Khasi Kmie bad u dkhot jong ka Lum Sohpetbneng Committee.
Hadien kane ka la dei pat sa ka pali jong ka jingïanguh ïa dem ïa duwai ïa phirat da u paid bylleiñ bud pat sa ka jingsam ïa u khaw eh u khaw kheiñ ka um ksiar ka um rupa ban ïoh ruh ban rah rneng sha la ïing la sem sha u tnum u tyndai.
