Ka jingpyndonkam ia ki plastics ka ktah ia ka koit ka khiah ki jingthaw ba im: Bah Staising

Shillong, Iaiong 24: Ka jingpyndonkam ia ki plastics ha kine ki sngi ka long kaba jur haduh katta katta bad kane ka ktah kylla mynta ia ka koit ka khiah u khun bynriew bad ia ka sawdong sawkun ka mariang. Ki plastics ki la mih nyngkong ha kane ka pyrthei lyngba u  Alexander Parkes uba na Birmingham, England uba  la pyni paidbah ia ka jingshem jong u ha u snem 1862 ha ka Great International Exhibition ha ka nongbah London. U la shna nyngkong eh ia ki  plastics kiba la tip kyrteng Parkesine.

Hadien jong u la pynjanai shuh shuh sa u Leo Hendrick Barkeland  u nong Belgium uba la heh la san ha ri America ha New York. Ia ki bitor plastics la shem bad pyndonkam ha u snem 1947 , nangta ha ki snem 1950 ter ter la nang pynbha ia ki bad kham duna ka dor jingshna. Ha u snem 1973 u Nathaniel Wyeth uba dei u Du Pont  Engineer u la shna ia ki bitor plastics  kiba ngi  pyndonkam ha kine ki sngi. Ha ki snem 1960 ter ter u Sten Gustaf Thulin u Engineer na Sweden u la shem shuh shuh ki buit ban shna ia ki pla plastics kiba sting kiba ngi pyndonkam ha kine ki sngi ha iew ha hat.

Ki briew ki sngewtynnad ban pyndonkam ia baroh ki jait plastics la ka long ki pla,pela,shamoit ne bitor plastics ter ter  namar ki long kiba suk ba aram, ba sting, ba duna dor, ba iada na ka jingjhieh jong ka um .Hynrei kane ka jingjyllei jong ka jingpyndonkam ia ki plastics ba bun jait ka la ktah kylla ia ka sla pyrthei kaba ngi shong ngi sah. Ka jingthang bad bret pathar ia kine ki plastics ka ktah ia ka mariang bad ka koit ka khiah ki briew. Kumjuh ki chemicals na ki plastics ki rung ha ki jingbam jong ngi bad kiwei kiwei ki bynta bad wanrah ki jingpang kiba bun jait.

Kane ka jingktah jong ka jingpyndonkam palat ia ki plastics ka wanrah ia kata ka plastic pollution kaba ktah ia ka ka mariang bad ktah kylla ia baroh ki jingthaw ba don jingim, ka jaka shong jaka sah jong ki bad ia ngi u khun bynriew. Ka ktah ruh ia ka khyndew, ki wah ki duriaw bad ia ka jingkhuid jingsuba jong ka lyer kaba ngi ring mynsiem.

Ki plastics ki long kiba sniew namar ka shimpor ba kin kylla pyut da ki spah snem lehse kumba san spah snem eiei, ki pra lyngkot lyngkhai ba la tip kum ki microplastics. Kine ki microplastics ki pynjaboh ia ki duriaw, ka khyndew bad ka lyer. Ki chemicals kiba don ha kine ki plastics haba bret ia ki, ki rung ha ka khyndew bad ktah ia ka jinglong khuid ka um kaba don shapoh ramew bad buh jingma ia ki jingthaw ba don jingim haba ki dih ia ka um. Ki chemicals kiba don ha ki plastics katkum ka jingwad bniah ki riew shemphang la ong ba ki wanrah shibun ki jait jingpang .

Ki plastics kiba bun jait kiba ngi pyndonkam tang shisien khamtam bad bret pathar ha ki lynti syngkien, ki wah bad her sakma kylleng sawdong ki buh jingma ia ka jingim jong ngi,  ki rung ha ki jingbam jong ngi lyngba ki jingthung ,  ki pynjaboh ne pynlong bih ia ka um ha ki wah bad ktah kylla ia ka jingdon ki dohkha,  ka wanrah ia ka jingkylla ha ka jinglong ka suinbneng bad ka jingkiew ka jingshit ne  ka Global warming namar  ka jingkiew ka jingjaboh ka lyer ne air pollution.

Ka jingjaboh ka lyer ka pynlong ba ngin shem shitom ban ring mynsiem bad ioh shibun ki jingpang ba laiphew jait . Kumjuh ka wanrah ia ka jinglong bih ne duhnoh jong ka khyndew ia   ka jingsboh ha ka .Ki riew wadbniah ki iathuh ba lada ngim sngewthuh ia kane ka jingma na ka jingpyndonkam pathar ia ki plastics ka lah ban poi u pud ba ha u snem 2050 kin bun ki plastics ban ia ki dohkha ha ki duriaw.

La wadbniah shuh shuh da ki riew shemphang ba ha ka pyrthei baroh kawei ha man la ka shiminit la die bad thied kumba shi million tylli ki bitor um plastic, shi million tylli ki pla plastics  .Kumba 5trillion man la u snem ki pla plastics la pyndonkam. Kine baroh ki shimpor da ki spah snem ban um ne kylla pyut bad sboh haba ngi bret ne tep ha khyndew.

Ha ka Ri India ka jong ngi la antad kumba 9million tons ki plastics ba bun jait la pynmih haduh mynta bad na kane tang kumba 9percent la pyndonkam ne recycle biang, kaba tam nangta ki tuid ha ki wah ki duriaw , ki hap ha ki jaka theh niut  bad her sakma kylleng sawdong ban pynjaboh ia ka mariang.

Kane ka thma pynjaboh ia ka mariang da ki plastics ka la ktah ia ka jylla jong ngi , ka Ri India bad ka pyrthei baroh kawei da kaba buh jingma kaba khraw ia ki pateng ban wan lada ngim kyndit bynriew.   Ngi sakhi bunsien ha ki jaka sor ne wat ha ki nongkyndong ba kumno ka jingbret pathar ia ki plastics ha ki lynti syngkien ki blok ia ki nala um ha ki por slap bad pynlong ia ka um ban tuid ha ki surok ne lynti bad ktah ia ka iaid ka ieng ki paidbah ha ryngkat ka jingjaboh .

Bun ki Ri jong ka pyrthei ki la sngewthuh ia ka jingma na ka jingpyndonkam pathar ia ki plastics ki la khang bad buh kyndon ia ka jingpyndonkam ia ki. Ka Bangladesh ha u snem 2002 ka la khang pyrshah ia ka jingpyndonkam ia ki, nangta ka France ha u snem 2016. Kat haduh u Kyllalyngkot mynta u snem 2019 kumba 54tylli ki Ri ki la khang pyrshah,  32tylli ki buh da ki kuna ia man la kawei ka pla plastics, ka Ri Sweden ka pyndonkam ne recycle biang.

Ka Ri India jong ngi ruh lyngba ka Plastics Waste Management Rules, 2016 ka la buh ki kyndon ban teh lakam. Ha ka jylla Meghalaya jong ngi ka Sorkar jylla ka la shimkhia halor katei ka bynta, dang shen ki bor pyniaid distrik kum ka West Jaintia Hills bad kiwei kiwei ki la khang pyrshah ia ka jingpyndonkam ia ki plastics kiba hapoh 50microns.

Ka jingwanrah ban khang ia ka jingpyndonkam ia ki plastics da ki bor sorkar lehse kin nym wanrah ia ka jingjop lada kam don ka jingiatreilang bad sngewthuh ki paidbah nongshong shnong kylleng sawdong. Ngi donkam ka jingiasnohktilang naduh ki nongialam, ki riew shemphang bad ki paidbah ban poi sha ka thong.

Hooid kam long kaba suk ban pynduh ne weng kynsan noh shisyndon ia ki plastics na ki iew ki hat hynrei ngi lah pat ban pyrshang ban pynduna ia ka jingpyndonkam ia ki da kaba ngi pyndonkam ia ki pla kot ne pla jain , ban kiar na ki pla,  ki pela,   ki shamoit, ki straw, ki tiphin, ki bitor bad kiwei kiwei kiba la shna da ki plastics.

Ban pyrshang bad pynmlien ban rah ki pla na la iing haba ngi leit siew leit tda. Lada ki nongkhaii ne nongdie jingdie ki kiar ban pyndonkam ia ki plastics kan iarap shibun ban pynduna ia ka jingpyndonkam ia ki bad ruh ban pynmih da ki nongshna haba ym don ba dawa ia ki. Lada ngi lah ban wanrah ia kane ka jingkylla kan iarap ban kynshew ia ka Pisa da ki klur man la u snem kaba ngi shu bret sha madan tang shu dep pyndonkam ia ki plastics bad lehse ngin lah ban leh shibun ki kam pynroi .

Haba ngi iohi bad sngewthuh mynta ia ki jingma jong ki plastics ngi sngewthuh ba ngi ioh ia ki plastics hynrei ngi pyndonkam bakla ia ki, kumta ngi donkam ban pyndonkam janai ia ki kumba ngi sumar ia la ka jong ka jingim. Ngi dei ban shim ia ka rai ban kyntait ia ki lada ngim lah ban pyndonkam biang sa shisien ne na ka por sha ka por da ki juh ki plastics.

 

 

 

 

 

What Next?

Recent Articles

Leave a Reply

Submit Comment

*

Where to buy Vidalista Professional 20 Mg (Tadalafil) tablet