New
Delhi, Iaiong 06: Ha ka jingleitjngoh ban wan sha Sri Lanka, u Myntri Rangbah duhModi un pliepaidbahia ka jingkyntiew ia ka lynti rel jong ka lynti relMaho-Omanthaiba la don lypa kaba jrong 128 km.
Un pliepaidbah ruh ia ka projek ai dak ba kynthup ia ka jingbuh ia ka rukom ai dak bad ka telecommunication kaba katkum ka juk mynta ha shilynter ka bynta jong ka Maho-Anuradhapura.
Kine ki projek kin don ha ka thup kaba jrong jong ki projek bad ki jingiarap ba la ai da ka India sha ki ri ba marjan jong ka hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah duhModi ha kine ki shiphew snem ba la dep, kaba pyni ia ka jingshimkhia jong ka India kum ka paralok ba lah ban shaniah ha ka roi ka par.
Ha ka ri Sri Lanka, hapoh ka Indian Housing Project (Phase III), ka India ka la shna kumba 4,000 tylli ki iing na ka bynta ki nongtrei ha ki jaka rep baheh ha ki thain ba hap hapoh ka jingpeit ka sorkar pdeng bad Uva.
Ha ka por jong ka jingeh ha ka ioh ka kot jong ka Sri Lanka, ka India ka la bteng ia ka jingai ram kaba $1 Billion (Lber 2022) ban kyrshan ia ka jingthiednabar ri ia ki marbam ba kongsan, ki dawai, bad kiwei kiwei ki jingdonkam.
Ka India bad ka Sri Lanka ki don ka jingiadei kaba khlain ha ka deiriti. Ia u maw nongrim na ka bynta ka Jaffna Cultural Centre la buh da u Myntri Rangbahduh Narendra Modi, ha ka jingleitjngoh jong u ia ka Jaffna ha u Lber 2015. Hadien kata la pliepaidbahia kane ka jaka ha u Lber 2022 bad la aiti sha ki briew jong ka Sri Lanka ha u bnai Rymphang 2023.
Ha ri Nepal, ha kaba iadei bad ka kam bording, ka India bad ka Nepal ki la pynkhlain ia ka jingiatreilang ha ka liang ka bording. Ka Motihari-Amlekhgunj Petroleum Pipe (MAPL), kaba la pliepaidbah ha u snem 2019, ka la long ka pipe umphniang ba nyngkong ehkaba iaid palat ia u pud u sam jong ki ri ha South Asia, kaba la long ka jingmyntoi ia ka ioh ka kot jong ka Nepal.
Ka MoU ba la iasoi ha u bnai Jylliew 2023 ka prat lynti ia ki jingdon jingem ba thymmai ha kaba iadei bad ka umphniang, kynthup ia kaSiliguri-Jhapa Pipeline bad ar tylliki Terminalba thymmai ha Chitwan bad Jhapa.
Ha ka jingkyntiewia ki jingdon jingem, ka India ka la don ka bynta ba kongsan ha kaba pynthymmai ia ka lad ka leit ka wan jong ka Nepal. La pliepaidbhaia ka lynti relJayanagar-Kurtha-Bardibas da ki Myntri Rangbah duh jong baroh artylli ki ri ha u Iaiong 2022, kaba long u mawmerha ka jingpyniasoh ia ki thain.
Sakawei pat ka projek rel ba kongsan, ka lynti relJogbani-Biratnagar, ka la sakhiïa ka bynta ba ïaid sha shiliangpud jong ka ba la pliepaidbah ha u bnai Jylliew 2023 na ka bynta ka jingpynkit ia ki mar. Ka India ka la kyrshan ruh ïa ka lynti relRaxaul-Kathmandu, ha kaba ka Final Location Survey Report jong ka ka dang don hapoh ka jingpyndep.
Ban kyntiew ia ka khaii pateng, ka India ka la shna ia ki Integrated Check Post (ICP)ha Nepalgunj, Biratnagar, bad ha Birgunj. Ha u Jylliew 2023, ki Myntri Rangbah duh jong baroh artylli ki ri ki la pliepaidbahïa ka Nepalgunj ICP bad buh maw nongrimna ka bynta ka Bhairahawa ICP.
Hadien ka jingkhynniuhjumai ha u bnai Iaiong 2015, ka Sorkar India ka la kular ban ai US$ 1 billion, ba kynthup US$ 250 million kum ka grant bad US$ 750 million kum ka jingai ram, na ka bynta ki projek ban shna thymmai hadien ka jingkhieu jumai ha Nepal.
Ka Solu Corridor 132kV Transmission Line(Iaiong 2022) ka la pyniarïa ka jingpynïasohbording jong ka Nepal da kaba pynïasohïa ki jaka ba jngai bad ka grid jong ka ri. Kumjuh ruh, kaModi-Lekhnath Transmission Line (Nailar 2023), ka projek pynmih bording ba jngai 42 km, ka la kyntiewïa ka jingpynpoibording.
Nalor kata, ka jingïarap jong ka India ban pynbiang 200 tylli ki korKidney Dialysis bad 50 tylli ki Reverse Osmosis Systemka la pynkhlain ïa ka jingdon jingem ha ki lad jingsumar jong ka Nepal.
Ha ka ri Bangladesh, Ka India ka ju long ka paralok ba shaniah ha ka roi ka par jong ka Bangladesh. Ka Akhaura-Agartala Rail Link Project (T. 270.2 klur), kaba la plie da u Myntri Rangbah duhModi ha u snem 2023, ka la pynkhlaiñïa ki jingdon jingem ha kaba iadei bad ka leit ka wan ha ka thaiñ.
Ka Maitree Super Thermal Power Project (Naiwieng 2023), kaba la pliepaidbahlang da u Myntri Rangbah duhModi bad ka Myntri Rangbahduh ha katei ka por jong ka Bangladesh, ka dei kawei na ki jaka pynmih bording ba heh tam jong ka Bangladesh, kaba kyntiew ïa ka jingpynmihbording. Sa kawei ka sienjam ba kongsan, ka Khulna-Mongla Rail Line Project (Naiwieng 2023), ka la kyntiewïa ka jingkit ia ki mar bad ka jingpynïasoh.
Ban pynthikna ka jingshngain ha ka bording, la pliepaidbahia ka India-Bangladesh Friendship Pipeline (T. 285.24 klur) da u Myntri Rangbah duhModi bad ka Myntri Rangbah duh ha katei ka por jong Bangladesh ha u snem 2023. Ka India ka la kyrshan ruh ia ka jingai jingsumar ba kyrkieh da kaba ai 109 tylli ki kali kit nongpang sha ka Bangladesh.
Ha ka ri Afghanistan, ka India ka la iai bteng ia ka jingkut jingmut na ka bynta ka roi ka par jong ka Afghanistan. Ka Afghan-India Friendship Dam (Salma Dam) (2016), kaba la plie da u Myntri Rangbah duh Modi ha u snem 2016, ka ai ïa ka um kaba kongsanna ka bynta ki jaka rep bad ka jingpynbiang bording.
Ka India, ka la tei ia ka iing dorbar thawain jong ka Afghanistan, kaba la plie da u Myntri Rangbah duhModi, ha u snem 2015, kum ka dak jong ka jingkyrshan ia ka synsharpaidbah jong ka Afghanistan.
Ban iarap ha ka jingpynbiang bam, ka India ka la pynpoi2.45 lak MT u kewha ki por ba donkam bha.
Ha ka ri Myanmar, ki sienjam jong ka India ban pyniasoh ha Myanmar ki la kyntiewia ka khaii pateng. Ka Kaladan Multi-Modal Transit Transport Project (T.982.99 klur) ka dei ka sienjam ba kongsan ha kane ka liang.
Ka India ka la bei pisa ruh ha ka pule puthi bad kam jingwad bniah da kaba kyrshan ïa ka Myanmar Institute of Information Technology (MIIT) ha Yangon bad ïa ka Advanced Centre of Agriculture Research and Education (ACARE) ha Nay Pyi Taw.
Ha ka jingkhynñiuhjumai ba dang shen ha Myanmar kaba la pynkhihïa ka ri baroh kawei, ka India ka la long kawei na ki ri ba nyngkong eh ban phah palat 50 ton ki tiar ïarap bad jingïarapïa ki briew ha ki por ba jia ka jingshah pynjulor hapoh ka Operation Brahma.
Ha ka ri Bhutan, ka jingiatreilang jong ka India bad ka Bhutan ka la pynleit jingmut ha ka koit ka khiah bad ka bording. Ka GyaltsuenJetsunPemaWangchuck Mother and Child Hospital (T.141 klur), kaba la plie da u Myntri Rangbah duhModi ha u snem 2024, ka la pynbiangïa ki jingshakri ba kyrpang ha ka liang ka koit ka khiah.
Ka Mangdechhu Hydroelectric Project (T. 5,033.56 klur), kaba la plie da u Myntri Rangbah duhModi ha u snem 2019, ka dei ka sienjam ba pawnam kaba la pynkhlain ia ka kam bording ba lah ban pynthymmai jong ka Bhutan bad kyrshan ia ka jingkiew ka ioh ka kot.
Ha ka ri Maldives, ka India ka la don ka bynta kaba kongsan ha kaba kyrshan ia ki jingdon jingem jong ka Maldives, ka jingpynnehpynsah ia ka mariang, bad ka jingshngain.
Ka Water and Sanitation Project(T. 107.34 klur), ba la plie ha u bnai Nailar 2024, ka la kyntiewïa ki lad pynlang um bad pyntuidia ki jaboh ha 34 tylli ki dewlynnong. Kane ka projek ka ai jingmyntoi ia 28,000 ngut ki nong Maldives, kaba la kyntiew ia ka koit ka khiah jong ki paidbah bad iada ia ka mariang.
Ka Addu City Development Project(T. 160.24 klur), kaba la plie ha u bnai Nailar 2024, ka la pynleit jingmut ha ka jingpynbhaia ka jaka bad iada ia ki rudduriaw.
Baroh 190 hectare la shim biang na ka jingshah tap ka duriaw, kaba la pynlong ia ka rudduriaw kaba jrong tam ba la shna da u briew ha Maldives bad kaba la pynlah ban ai iing ha ka sien ba nyngkong ha ki 15 snem.
Kane ka projek ka kynthup ruh ïa ka jingpynkynriahïa ki mawkordor kaba ar ha ka jingheh tam ha ka pyrthei, kaba pynthikna ïa ka jingpynnehpynsahïa ka mariang katba ka kyntiew ïa ka jingpyniasohsurok bad ka jingkhuidjingsuba ha nongbahAddu, ka nongbah kaba ar kaba bun briew tam ha ka ri.
Ka India ka la nohsynniang ruh ha ka jingkyntiewia ka bor treikam bad ka jingshngainlyngba ka jingtei ia ka Composite Training Centre (CTC) (T. 52.42 klur), kaba la kyntiew ia ka jingshngain jong ka Maldives bad ki jingdon jingem ha ka liang ka jingai jinghikai.
Nalor kata, ki tiar ïadari, kynthup ïa ki liengsuiñ Dornier bad ki helicopter Dhruv (Rymphang 2023), ki la pynkhlain ïa ka jinglah jong ka ri ban ai jingïarap stet ha ki jingjia ba kyrkieh.
Ka jingkut jingmut na ka bynta ka lawei ba iadon bynta lang, Naduh u snem 2014, ka India ka la long kum ka paralokna ka bynta ka roi ka par kaba khlain bad kaba lah ban shaniah ha ki ri ba marjan jong ka.
Da ka jingpyniaid da ki nongrim‘Ka paramarjannyngkong’ bad ‘VasudhaivaKutumbakam’, ka India ka iai bteng ban pynkhlainia ka bynta jong ka kum ka nongpyniaid ba kongsan jong ka jingroi bad jingshong shngain ha ka thain.
Kine ki projek ki long kum ka dakjong ka jingkut jingmut ka India ban kyntiew ia ka jinglong babha bad ka jingseisohha ka thain, ban pynthikna ia ka lawei kaba kham shai bad kaba kham khlain ka jingiadei.